Κυριακή, Σεπτεμβρίου 30, 2007

ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΡΓΑ

.

Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Αυτό θα στέκει απ' εδώ κι εμπρός
απέναντι στο αιώνιο αποτύπωμα Τέχνης και Πολιτισμού, κορωνίδα
του παγκόσμιου πολιτισμού, την ΑΚΡΟΠΟΛΗ!
Τίποτα χειρότερο από ανόητους επίγονους σοφών προγόνων!

"…το ζητούμενο δεν είναι, ποιος μπορεί να διαχειριστεί την κρίση, αλλά ποιοι μπορούν, ν’ ανατρέψουν και να εξουδετερώσουν τις αιτίες της…"

Η Πόλη, στη σημερινή εποχή, αίτιο και αιτιατό του πολιτισμού μας, δεν είναι ποτέ μόνο μία πόλη. Είναι ένα σύμπλεγμα από πόλεις, η μία πάνω ή δίπλα στην άλλη. Τόσες, όσες και οι εκδοχές ζωής και βίωσής τους αλλά και η σύνθεση όλων αυτών μαζί, το συναμφότερο του μερικού και του γενικού, σε μια συνεκδοχή αλλά και σε αντιπαλότητα, περιγράφοντας και καταγράφοντας το βαθμό συναντίληψης και αφομοίωσης, των δυνατοτήτων και των δεδομένων τους.
Είναι πια γνωστές οι μεγάλες ατέλειες και οι αδυναμίες όλων των σύγχρονων πόλεων στη χώρα μας. Και γι' αυτό, φταιει κυρίως η αδυναμία των κέντρων αποφάσεων, να βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων και να έχουν μια ματιά στα πράγματα, εμπνευσμένη, αντικειμενική, με επάρκεια, με συνέχεια, με προοπτική και με βάθος χρόνου, χωρίς λαϊκισμούς και δημαγωγικές κορώνες, προκειμένου να συγκαλύψουν τις μεγάλες τους αδυναμίες, ευθύνες και καθυστερήσεις και να διατηρήσουν τη θεσούλα τους ή να επενδύσουν σε μια καλύτερη. Γίνονται έτσι σύμμαχοι και έρμαια, κάποιων παλιών καραβανάδων του συστήματος, που διαφθείρουν και καταστρέφουν, διαχρονικά, ακόμα και αυτά που έχουν "ξεφύγει" προς τη σωστή κατεύθυνση.
Προχειρότητα, έλλειψη στρατηγικής, μικροσυμφέροντα, νεοπλουτίστικη νοοτροπία, ανταγωνισμοί, ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει περιεχόμενο, πελατειακές σχέσεις, μεγιστοποίηση /χωρίς λόγο και αποτέλεσμα/ του κόστους, είναι αυτά που κυριαρχούν.
Επίσης, αυτό που η πολιτισμική διαδρομή και η εμπειρία ορίζει και η επιστημοσύνη απαιτεί, σ' όλο τον κόσμο που με αυτογνωσία και σοβαρότητα προσπαθεί (και έχουμε πολύ μεγάλη δική μας ιστορική συμβολή στην παράδοση γύρω από αυτό) είναι πως η Αρχιτεκτονική, είναι μια συγκεκριμένη επιστήμη με ένα συγκεκριμένο ρόλο. Και όχι μια "διάθεση" (sic) από συλλήβδην αταβισμούς και ορμέμφυτες εκρήξεις και δράσεις, ώστε να μπορεί να υποκατασταθεί, από κλάδους και ειδικότητες άσχετες ή στην καλύτερη περίπτωση, επικουρικές σ' αυτή. Ή και ακόμα χειρότερα, από κάποιους, με μοναδικό προσόν την διοικητική τους θέση, η οποία έχει σχέση με άλλα και για άλλα, πολύ σοβαρά, αλλά όχι με την Αρχιτεκτονική και το ρόλο της. Κάτι που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, ενώ δεν είναι και σ' αυτό οφείλονται, σ' ένα πολύ μεγάλο μέρος, τα μύρια όσα της κατάντιας, των πόλεων και των κτηρίων τους, στη χώρα μας. Μόνο το 5% του δομημένου περιβάλλοντος, έχουν γίνει από Αρχιτέκτονες. Άλλη μια μεγάλη "πρωτιά" για τη χώρα μας.
Δυστυχώς, σήμερα στην Ελλάδα, ούτε οι αρχιτέκτονες, ούτε γενικά οι πνευματικοί άνθρωποι, ούτε τα ΜΜΕ, οι πολίτες γενικότερα, δεν ανοίγουν και δεν κρατούν ζωντανή μια συζήτηση, που να αφορά σ’ όλα εκείνα, που έχουν να κάνουν με την ταυτότητα και την ποιότητα, των σύγχρονων πόλεων, με την ταυτότητα και την ποιότητα ζωής, των ίδιων των κατοίκων τους. Δέστε την απόλυτη σιγή, που υπήρξε για όλ' αυτά, στο προεκλογικό περιβάλλον, των τελευταίων Δημοτικών και Νομαρχιακών εκλογών. Ούτε μία συζήτηση ειδικών, για τις πόλεις και τα προβλήματα τους, τα λάθη, τις ανάγκες, τις καθυστερήσεις.
Και αρκεί να σκεφτούμε, πόσες ώρες τηλεοπτικής κάλυψης και έντυπης ενημέρωσης, αφιερώθηκαν πρόσφατα, για την τιμή της ντομάτας, στις λαϊκές αγορές, καταχείμονα(!), ενώ για τις πόλεις που μας πνίγουν, μας πλακώνουν και μας σκοτώνουν, για τα μεγάλα έργα των τρισεκατομμυρίων, για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και για τις υποδομές, ΚΑΜΙΑ! Τίποτα!
Ούτε μια συζήτηση, για το πώς και το γιατί. Αν αυτό που γίνεται, γίνεται με τον καλύτερο τρόπο. Αν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς και πως. Αν οι προτεραιότητες είναι οι καλύτερες ή αν προηγούνται άλλα και δεν πάει άλλο η καθυστέρηση τους. Αν η αισθητική τους και το αποτύπωμα τους, επηρεάζει και πως, την ταυτότητα και τις ιδιαιτερότητες του χώρου μας και της χώρας μας ιστορικά, αισθητικά και πολιτισμικά. Και αν όλ’ αυτά, μπορεί και επιτρέπεται να είναι οι αυθαίρετες επιλογές και το ξερολίκι, ενός ανειδίκευτου περί αυτά, εκάστοτε υπεύθυνου Υπουργού ή άλλου υπεύθυνου "άρχοντα" και του γραφειοκρατικού υποστρώματος, των καρεκλοκένταυρων και άσχετων ημετέρων του. Αν τους έχει και αν είναι οι επιστημονικά αρμοδιότεροι και οι ικανότεροι.
Όσο αφορά, σε έργα μεγάλης κλίμακας, πιο σημαντικό ίσως και από τα ίδια τα έργα, είναι και όλες οι παράπλευρες ενέργειες, δράσεις και σημασίες, που αυτά εκπέμπουν, προκαλούν, περιέχουν ή αποκλείουν.
Έτσι λοιπόν, όπως δυστυχώς όλ’ αυτά γίνονται, δεν υπάρχει απολογισμός και δεν υπάρχει ανάγλυφο. Τα πάντα, γίνονται με τρόπο πρωτόγονο, ευκαιριακό, αθροιστικά και γραμμικά. Δεν υπάρχει ίχνος διαλεκτικής. Και η διαλεκτική, στις περιπτώσεις αυτές, είναι και αυτή μια έκφραση της ποιότητας του πολιτισμού μας και της δημοκρατίας μας.
Έτσι όμως δεν βγαίνουν συμπεράσματα, δεν σταθμίζονται κριτήρια, δεν συγκροτείται εμπειρία και δεν ιεραρχούνται προτεραιότητες. Και βλέπουμε όλοι, τον πολιτικό καυγά που γίνεται για την ιδιοκτησία των έργων(;!). Αυτή την πολιτικάντικη λογιστική. Αυτή την χαμηλής πολιτικής κουλτούρας αντίληψη και νοοτροπία με ρίζες και καταβολές φεουδαρχίας και όχι δημοκρατικής διαλεκτικής.
Και φυσικά το ζητούμενο, δεν είναι ποιος μπορεί να διαχειριστεί την κρίση, αλλά ποιοι μπορούν, ν’ ανατρέψουν και να εξουδετερώσουν τις αιτίες της.

Αλλά πως αλλιώς να είναι τα πράγματα (και αξίζει να σταθούμε λίγο σ' αυτό) όταν για παράδειγμα η Πολυτεχνειούπολη στην Αθήνα, μια πόλη μέσα στην πόλη, φτιαγμένη από το ίδιο το Πολυτεχνείο, τον κατ' εξοχήν χώρο που διδάσκει, πως σχεδιάζονται και κτίζονται οι πόλεις και τα κτήρια τους, δεν έχει τίποτα από τα προσδοκώμενα, ώστε να διδάξει και να δώσει το καλό παράδειγμα. Να αποτελέσει το ανάχωμα σ' αυτά που συμβαίνουν. Να μια από τις παράπλευρες ενέργειες και σημασίες, που θα μπορούσε να έχει η Πολυτεχνειούπολη.
Αντίθετα, βλέπουμε και εδώ, να συντηρείται και να αναπαράγεται, όλη η συμπτωματολογία που πάρα πάνω αναφέραμε. Ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια όπου υπήρξε μεγάλη χρηματοδότηση και πολύ μεγάλη οικοδομική "δραστηριότητα".
Με την Πολυτεχνειούπολη, το ΕΜΠ, έδωσε εξετάσεις, απέτυχε και βγαίνει απ’ αυτές με τραυματισμένο το κύρος του.
Χάθηκε η ευκαιρία, η Πολυτεχνειούπολη, να είναι μια ολοκληρωμένη, εμπνευσμένη και αποτελεσματική σύνθεση, με αισθητική πληρότητα, λειτουργικότητα, διακριτές προτεραιότητες, έξυπνη τυποποίηση, οικονομία στην κατασκευή και στη χρήση, εύκολα και οικονομικά συντηρήσιμη, με ενημερωμένη τεχνολογικά υποδομή, στα δίκτυα και την χρήση της ενέργειας. Ένα δηλαδή παράδειγμα και μια αναφορά.
Δυστυχώς τίποτα απ’ όλ’ αυτά. Μια δράση χωρίς κορμό, χωρίς στρατηγική, χωρίς όραμα, χωρίς έμπνευση και επιχειρήματα.
Και αυτό είναι ενδεικτικό για τα όσα βλέπουμε και ζούμε, στο χώρο των οικιστικών παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας.
Και πως να μην δούμε και άλλα παραδείγματα, στα οποία περισσεύει ο νεοπλουτισμός, η αυθαιρεσία και η δουλικότητα των ιθυνόντων, όπως με την πρόσκληση στον κ. Calatrava, έναντι δις-θεόρατης αμοιβής, να μας εκπροσωπήσει και να μας σώσει! Ή με τον τραγέλαφο που παρατηρούμε, εδώ και χρόνια, σχετικά με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Και τόσα και τόσα άλλα.

Τι μένει λοιπόν, μετά απ' όλ' αυτά;
Η ασυδοσία, ο ετσιθελισμός, η προχειρότητα, η σπατάλη και το χάσιμο ευκαιριών. Τα εύκολα, που γίνονται δύσκολα. Τα προφανή, που γίνονται "μεγαλεπήβολοι", "δύσκολοι" και "μακρινοί στόχοι", προκειμένου να "διακριθούν" οι μέτριοι και οι ασήμαντοι.
Όλα, γίνονται και ξαναγίνονται πολλές φορές, μέχρι να σουλουπωθούν (sic) και ν’ ανταποκριθούν. Όχι γιατί γίνονται λάθη, αυτό μπορεί και να βοηθούσε, γιατί ίσως θα οδηγούσε στο να υπάρξει εμπειρία. Φυσικά ούτε λόγος για μεγέθη, όπως ποιότητα ζωής και πολιτισμός.
Τα πάντα γίνονται με αιχμή την εμπορευματοποίηση των αναγκών και με κριτήρια εργολάβων. Γίνονται και ξαναγίνονται, γιατί το μόνο που ανανεώνεται, είναι η ανικανότητα, η ασχετοσύνη και η πελατειακή διαπραγμάτευση. Γιατί όλο και κάποιος άσχετος και ανίκανος ξερόλας, από τους εκάστοτε "ημετέρους", πρέπει να βολευτεί και να βολέψει τη συνέχεια και τους ρυθμούς, αυτής της κατάστασης
Ένα είδος και ένας τρόπος, που ωχριά μπροστά του, οποιαδήποτε έννοια υποκουλτούρας, παραοικονομίας και παρακράτους.
Το όργιο, πελατειακών πάρε δώσε και ίντριγκας που συμβαίνει, είναι απαράδεκτο και έχει τεράστιο ηθικό και υλικό κόστος, μη συγκρίσιμο με οποιοδήποτε άλλο.
Και φυσικά το κόστος αυτό, πληρώνεται από όλους τους φορολογούμενους πολίτες.

Μια παρένθεση:
Δυστυχώς αυτά που βλέπουμε να αποτυπώνονται σε όλες τις οικιστικές δράσεις μεγάλης κλίμακας, έχουν το ίδιο υπόβαθρο και με πάρα πολλά άλλα που συμβαίνουν, σ' όλη την έκταση της κοινωνίας μας. Από καιρό τα εργαλεία, τα μέσα και οι θεσμοί, για την επίλυση των προβλημάτων μιας κοινότητας, ενός δήμου, μιας πόλης, ακόμα και ενός ολόκληρου λαού, δυστυχώς σε μεγάλη έκταση, έχουν γίνει αυτοσκοπός και οι προϋπολογισμοί τους, το κεφάλαιο κίνησης διαφόρων καιροσκοπούντων, με επαρχιώτικη αντίληψη και νοοτροπία, ένα είδος προικοθήρων, σώγαμπρων των εξουσιών και των προνομίων που αυτές τους εξασφαλίζουν και που με περίσσιο θράσος μας επιβάλουν τη μισθοσυντήρηση τους.
Το είδος τους και οι συνέπειες των έργων τους, δίνουν δυστυχώς μια εικόνα για την σύγχρονη Ελλάδα, που δεν μπορεί να είναι τόσο άσχημη και με τόσο περιορισμένες δυνατότητες.
Γερασμένοι, ανιστόρητοι, αρχομανείς, αναχρονιστικοί, είναι το παλιό που δεν λεει με τίποτα να παραμερίσει και ν' αφήσει τον τόπο να βρει τον δρόμο του.


Σαν υστερόγραφο:
Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, το Τεχνικό Επιμελητήριο, οι Πολίτες, θα πρέπει να δραστηριοποιηθούμε λίγο περισσότερο. Να δώσουμε μάχες ώστε να ξεκαθαρίσουν και να εκσυγχρονιστούν οι ρόλοι και οι ορισμοί και να απαιτήσουμε την πραγματικότητα που δικαιούμαστε πια όλοι στην εποχή μας και όχι την παρεχόμενη αναχρονιστική προσομοίωσή της, από αιτίες και αναχρονιστές, με νοοτροπίες άλλων εποχών και ύποπτων προθέσεων, που επιμένουν να την καθορίζουν.
Γιατί αλίμονο αν όλη η προσπάθεια ήταν, για να επωφεληθεί ο κάθε ένας που επιδιώκει μέσα από τη σύγχυση, να μας "κορομηλιάσει", γεμίζοντας με "νίτρο" το μυαλό μας, στην προσπάθειά να του κάνει ένα "κλικ" προς τα συμφέροντά του, τις επιδιώξεις του και το επίπεδό του.
Αυτό δεν θα ήταν κοινωνία αλλά εμποροζωοπανήγυρης.

Νοέμβρης 2χ3

Κ.Κ

Τα "η" και "οι" της Πολιτικής + η Ενέργεια

.


(Ενέργεια + Πολιτική)

Είναι πολλά στα οποία κατέχουμε πρωτεία αξιοθρήνητα.
Σχετικά με την εξοικονόμηση της ενέργειας, φαίνεται να εξαντλούμε και να ξεπερνάμε και τα όρια της υποκρισίας.
Υποκρισία γιατί αναφερόμαστε σ' αυτό λαϊκίστικα, όταν φτάνουμε σε αδιέξοδο, από τις εξωτερικές πιέσεις της αγοράς πετρελαίου. Γιατί είμαστε, χωρίς καμία πρόβλεψη και πολιτική! Χωρίς καμία εναλλακτική λύση!

Δεν μιλήσαμε καθόλου, και αντίθετα επικράτησε η απόλυτη σιωπή για τέτοια ζητήματα, στην προεκλογική περίοδο, για την τοπική αυτοδιοίκηση Α' και Β' βαθμού. Ενώ θα μπορούσαν να υπάρξουν, στα μεγέθη τους κάθε φορά, πολλές και γόνιμες συζητήσεις και ιδέες γύρω από αυτά τα θέματα. Το ίδιο και κατά της τελευταίες Γενικές Εκλογές.
Δεν μιλάμε καθόλου, για την ανύπαρκτη στρατηγική της ΔΕΗ και για τα παιχνίδια που παίζουν, ανίκανες και επιλεγμένες, με μικροπολιτικές σκοπιμότητες ηγεσίες της και σε συνέργια φυσικά με την κεντρική εξουσία. Το παράδειγμα του κ. Παλαιοκρασά δεν άφησε καμία αμφιβολία και στους πιο αφελείς. Και ενώ ακουστήκανε σημεία και τέρατα, τα πράγματα έγιναν και γίνονται όλο και χειρότερα.
Δεν μιλάμε καθόλου, για την ανυπαρξία επιστημονικής έρευνας, με αυτή την προοπτική, στα Πανεπιστήμια και στα Πολυτεχνεία της χώρας. Και ενώ θα 'πρεπε και τα ΑΕΙ και το Κράτος, να ενθαρρύνουν και να επιβραβεύουν τέτοιες προσπάθειες.
Δεν μιλάμε καθόλου, για την διαμόρφωση ενεργοβόρου μικροκλίματος, από λανθασμένες, χωρίς ιδέες και φαντασία μελέτες, κυρίως όμως από την απουσία χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, με όραμα, επιστημονική τεκμηρίωση, σωστή αποτύπωση της δυναμικής και των δυνατοτήτων, για τις Πόλεις και τις δραστηριότητές τους. Συνολικά των αποφάσεων και των επιλογών που τις καθορίζουν, σχετικά με την ενέργεια και την χρήση της. Το κυκλοφοριακό τους, για παράδειγμα, τους ελεύθερους χώρους, την πολιτική πρασίνου και τους τρόπους κατασκευής των κτισμάτων τους. Όλα, χωρίς καμία προστασία και καμία πρόβλεψη εξοικονόμησης ενέργειας, στο σχεδιασμό και στην λειτουργία τους. Ενώ μια σωστή αντιμετώπιση, θα βοηθούσε και με το παράδειγμα, που θα μπορούσε να εμπνέει και να εκπαιδεύει, και για πολλά άλλα. Να γίνει τρόπος ζωής.
Δεν μιλάμε καθόλου, για τα πρότυπα διαβίωσης και για τις εναλλακτικές δυνατότητες, που δεν προωθούνται και δεν προβάλλονται. Το ιδιωτικό αυτοκίνητο, παραμένει ένα από τα κυρίαρχα μέσα μεταφοράς και για λόγους προβολής και καταξίωσης. Ενώ θα πρέπει να ενθαρρυνθεί κι άλλο, η χρήση των μαζικών μέσων μεταφοράς, με λεωφορειοδρόμους παντού και τον καλύτερο σχεδιασμό των διαδρομών τους, αλλά και κυρίως, σαν τρόπος κοινωνικής συμπεριφοράς. Επίσης η μέριμνα, με ελκυστικό σχεδιασμό, των πεζοπόρων διαδρομών, στο εσωτερικό των Πόλεων. Με ενδιαφέροντα σημεία στάσης, με έργα τέχνης, σκιάδια, κρήνες, παγκάκια, σωστά επιλεγμένα είδη δένδρων και πολλά άλλα. Προκειμένου να ενθαρρύνουν τις πεζοπόρες μετακινήσεις. Για να αλλάξει ο κόσμος γύρω μας, πρέπει ν' αλλάξουμε κι εμείς οι ίδιοι. Να γίνουμε πιο αυστηροί με τα δικαιώματά μας αλλά και με τις υποχρεώσεις μας.
Δεν μιλάμε καθόλου, για την δυνατότητα ενοποίησης, των ακαλύπτων χώρων των πολυκατοικιών. Κάτι, που θα δημιουργούσε μια άλλη δυναμική στο μικροκλίμα τους, με τις ανάλογες φυτεύσεις και θα έδινε ανάσες ζωής αλλά και άλλες ποιότητες διαβίωσης. Με την αντικατάσταση των πολλών καυστήρων θέρμανσης, με ένα κεντρικό και μάλιστα με την χρήση "αερίου". Θα υπήρχε κατακόρυφη μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου και επομένως, της δαπάνης θέρμανσης και ζεστού νερού, για κάθε διαμέρισμα. Αλλά και αισθητή μείωση της εκπομπής ρύπων. Η δημιουργία αυτού του ενδιάμεσου χώρου, θα λειτουργούσε ευεργετικά, από πολλές απόψεις. Όπως την μερική ανασύσταση της γειτονίας, για παράδειγμα. Ή την δημιουργία, υπόγειου χώρου στάθμευσης. Έτσι, τα θετικά και η εξοικονόμηση ενέργειας, θα ήταν κατά πάρα πολύ περισσότερα, από το ύψος της επένδυσης, για το όλο εγχείρημα. Θα μπορούσε αυτό να γίνει και με την οικονομική ενίσχυση ή και κάλυψη της πολιτείας, αφού με τον τρόπο αυτό "αγοράζει" τρόπον τινά χώρους πρασίνου, που είναι ανύπαρκτοι στα κέντρα των Πόλεων. Μια ευκαιρία, να δούμε από την αρχή και με τόλμη, κάτι που ποτέ δεν υπήρξε, για τις Πόλεις μας (με πρυτανεύουσα και οδηγό της καταστροφής την Αθήνα και κατασκευαστική φιλοσοφία, την αντιπαροχή και με απόντες τους αρχιτέκτονες και την Αρχιτεκτονική). Τον υπεύθυνο σχεδιασμό με προοπτική και υπευθυνότητα!
Δεν μιλάμε καθόλου, και δεν αναφερόμαστε στο ότι, ο πιο άτσαλος και ενεργοβόρος τομέας είναι το δημόσιο. Όλα τα κτήρια του Δημοσίου, είναι κακοσχεδιασμένα και κακοτοποθετημένα, υπέρ το δέον σπάταλα σε ενέργεια, και με συνθήκες δύσκολες και για τους εργαζόμενους σ' αυτά και τους πολίτες που τα επισκέπτονται, για κάποιες υποθέσεις τους.
Δεν μιλάμε καθόλου, για την αλλοπρόσαλλη στάση, στη χρήση και τις εφαρμογές, σχετικά με το "φυσικό αέριο". Ενώ διατυμπανίσανε την έλευσή του και σκυλοκαυγαδίσανε, τα δύο μεγάλα κόμματα, για το ποιος το κατάφερε πρώτος, στους κοινωνικούς άμβωνες, που είναι τα πορτοπαράθυρα της τηλεόρασης και κάποιες μικροδιαφημισούλες σχετικές με αυτό. Παραπέρα ούτε κουβέντα.

Είναι ατελείωτος ο κατάλογος, με τις ελλείψεις, την αδιαφορία και τις ανικανότητες, που μας οδηγούν στην κατασπατάληση της ενέργειας. Μερικά ακόμα επιγραμματικά είναι: η αυτόματα χαμηλή κοστολόγηση στο τιμολόγιο της ΔΕΗ, τις ώρες που η ηλεκτρική ενέργεια της "περισσεύει", τα μεσημέρια και τα βράδια, χωρίς όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που απαιτούνται για κάτι τέτοιο. Ώστε οι καταναλωτές να προτιμούν τις ώρες αυτές για να κάνουν τις ιδιαίτερα επιβαρυντικές χρήσεις. Και κάτι ακόμα που δεν είναι καθόλου άσχετο. Η διαχείριση των υδάτινων πόρων. Μεγάλο κεφάλαιο που έχει να κάνει και με την ηλεκτρική ενέργεια αλλά και με αυτό καθ' εαυτό το νερό, που πίνουμε και χρησιμοποιούμε. Και που είναι ένα ακόμα, τεράστιας περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής σημασίας μεγάλο κεφάλαιο και όπου τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο.
Αυτά όλα είναι ελλείμματα, για τα οποία θα έπρεπε πολλοί να ανησυχούν, αντί να δημαγωγούν και να λαϊκίζουν χαζοχαρούμενα.

Έτσι, ενώ ολόκληρη η λογική συγκρότησης, των σημερινών κοινωνιών, είναι βασισμένη πάνω στην κατανάλωση ενέργειας, δυστυχώς, το υπόστρωμα και η προετοιμασία μας, για την σωστή διαχείριση και την "εξοικονόμηση" της, πάσχει! Μοιραίοι πάντα και γραφικοί. Γιατί είναι, σε κάτι τέτοιες στιγμές κρίσης, που τα ελλείμματα και οι καθυστερήσεις, δείχνουν το πραγματικό μας πρόσωπο. Τις βαθιά νυχτωμένες και σουσουδίζουσες, ηγετικές μας ομάδες και τις διάφορες ελίτ. Το διατύπωσε εξ άλλου και πρώην υπουργός της κυβέρνησης: που τους είπε, συμπεριλαμβάνοντας και το εαυτόν του, καραγκιόζηδες! Και το συμπλήρωσε και πολύ γνωστό στέλεχος της αντιπολίτευσης, μιλώντας: για τους αριβίστες, τους αναρριχητές και τα... ψώνια, που πλαισιώνουν τις επιτελικές θέσεις.

Καταλήγοντας: βλέπουμε γύρω μας τι γίνεται και τι παιχνίδια παίζονται, σχετικά με τον έλεγχο των πηγών ενέργειας. Όλη η εξωτερική πολιτική της υπερδύναμης, σχετίζεται κύρια με τον απόλυτο έλεγχο γύρω απ' αυτό. Ακόμα και με τον πιο ανήθικο τρόπο. Τον Πόλεμο! Και με ορατές απ' όλους τις συνέπειες, που προσβάλουν κάθε έννοια αξιοπρέπειας και πολιτισμού.

Έτσι, για μικρές και ιδιαίτερα εξαρτημένες από το πετρέλαιο χώρες, σαν την δική μας: είναι ανάγκη η ανάπτυξη ενός μετώπου προστασίας, γύρω από την "Ενέργεια" και η συγκρότηση, ενός ευέλικτου δικτύου, με την συνεργασία του κράτους, των Πανεπιστημίων και άλλων φορέων, με γενναία χρηματοδότηση για μελέτες και εφαρμογές, γύρω από τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τα τοπικά χαρακτηριστικά και προτερήματα. Αιολικά πάρκα, υδατοκρημνίσεις φυσικές και τεχνητές, γεωθερμικές πηγές, την μεγάλη ηλιοφάνεια με φωτοβολταϊκά κάτοπτρα, την απόδοση της πλεονάζουσας θερμότητας, από τις βιομηχανικές ζώνες, στις περιοχές κατοικίας, την επεξεργασμένη διαχείριση των απορριμμάτων και πάρα πολλά άλλα. Όλ' αυτά, θα βοηθούσαν και την απορροφητικότητα κονδυλίων από τα "πακέτα στήριξης", που αδικαιολόγητα αλλά όχι και ανεξήγητα, είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τέτοιους όμως έχουμε, τέτοια κάνουνε!
Τα θέματα γύρω από την "Ενέργεια", αποτελούν για τις κοινωνίες μας, πολιτικό ζήτημα αιχμής. Οι επιλογές γύρω απ' αυτό, είναι ζήτημα κυριολεκτικά εθνικής σημασίας και γιατί όχι και ανεξαρτησίας. Μεγαλύτερο πάντως, από τις τιμές στα αγγουράκια και στις ντομάτες καταχείμωνα. Και που και αυτά ακόμα, απ' αυτό εξαρτώνται.

Σεπτέμβριος '07

Κ.Κ

Η Πόλη τα κενά και οι απουσίες

.


(Η Αλήθεια, δεν είναι μια στατική και τελειωμένη υπόθεση αλλά η διεκδίκησή της)

Στην εποχή μας, είμαστε μπροστά, σε κάποιες, πολύ μεγάλες, ιστορικές αντικειμενικότητες, που έχουν να κάνουν με τις Πόλεις και τους τρόπους ζωής μας σ' αυτές. Το τέλος του ιστορικού κύκλου του χαρακτήρα της Πόλης, όπως την γνωρίσαμε από την Αρχαία Ελλάδα, την Ρώμη, την Αναγέννηση και όπως αυτή εξελίχθηκε, στην και μετά την βιομηχανική επανάσταση. Και κάτι που είναι γνωστό, από πολύ παλιά /από το πώς είναι φτιαγμένος ο κόσμος, θα 'λεγα/ Το ό,τι και στις σημερινές κοινωνίες, σε όλες τις εκφράσεις και τις δράσεις τους, δεν μπορούν να υπάρξουν κενά, χωρίς αυτά να καλυφθούν αμέσως και καθ' οιονδήποτε τρόπο, σχεδιασμένα ή όχι. Και τα δύο αυτά, είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά της εποχής μας. Και φυσικά υπάρχει / έχει προκύψει και ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα ορισμών και επανακαθορισμού των αιτιών και των αιτιατών. Σήμερα, έχουμε πολύ περισσότερα και πιο εξελιγμένα εργαλεία από άλλοτε, ώστε να τα επαναπροσδιορίσουμε σωστότερα και ακριβέστερα. Δεν έχουμε όμως κατακτήσει δυστυχώς την ωριμότητα και τους απαραίτητους συσχετισμούς, ώστε να τα χρησιμοποιήσουμε, ανιχνεύοντας την δυναμική, τις αντιφάσεις και τις ισορροπίες της σύγχρονης εμπειρίας.
Η Πόλη, είναι γνωστό, πως υπήρξε η γεννήτρια και το αποτύπωμα πολιτισμού. Μεγάλο ρόλο είχε πάντα ο σχεδιασμός της, από λειτουργική, χρηστική και αισθητική άποψη. Οι ιδιαιτερότητες και οι παραδόσεις των κατοίκων της και η πολιτική και οικονομική διαδρομή της. Η γεωγραφική της θέση. Αλλά και η αφηγηματική της διάσταση. Η Πόλη ήταν οι σχέσεις και οι συνέχειες της με το παρελθόν και η ύπαρξή της, το πλαίσιο και οι προϋποθέσεις σχεδιασμού της για το μέλλον. Μια μακρά, πολύ σύνθετη και δύσκολη εμπειρία. Δεν είναι τυχαίο, πως δεν έχουμε εδώ και αιώνες, την δημιουργία παρά ελάχιστων νέων Πόλεων. Και κάποιες απόπειρες, στα νεότερα χρόνια, όπως π.χ. η "Μπραζίλε" στη Βραζιλία και το "Έούρ" στην Ιταλία, δεν ευδοκίμησαν.
Στην εποχή μας, οι Πόλεις φαίνονται κουρασμένες. Και όλα δείχνουν, πως ο ιστορικός τους κύκλος, η δυναμική τους, όπως τα ξέραμε κλείνει. Τουλάχιστον, δεν είναι πια αυτό που ήταν. Σήμερα οι Πόλεις, κάποιοι θέλουν και επιμένουν, η σημασία τους και το ενδιαφέρον γι' αυτές, να αναγνωρίζονται αποκλειστικά και με έμφαση, από την επάρκεια, την αναφορά, την ανάμιξη και την ένταξη τους, σε διεθνή δίκτυα και ρυθμούς μεγακλίμακας, στις γεωπολιτικές επιρροές και ζώνες. Όλα ιδωμένα όμως, με μια στενά τεχνοκρατική και οικονομικίστικη αντίληψη εξάρτησης και με θύματα σε πάρα πολλές, αν όχι σε όλες τις περιπτώσεις, την καθημερινότητα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την ζωή των κατοίκων τους. Την Πόλη όπως την ξέραμε, την θέλουν μόνο σαν ατραξιόν, θέαμα και φολκλόρ. Υπόμνημα στους τουριστικούς οδηγούς και τους χάρτες.
Σχετικά με τα κενά που δημιουργούνται, όπως στη ζωή, έτσι και στην εξέλιξη των Πόλεων, καλύπτονται αμέσως. Τις περισσότερες όμως φορές, χωρίς ένα σχέδιο με στόχο τον εξανθρωπισμό των παραμέτρων και των αναγκών, με στέρεες και μελετημένες λύσεις και αποφάσεις τολμηρές και με προοπτική. Αλλά με πελατειακού τύπου μαγειρέματα, με επεκτάσεις και κουκουλώματα από και στα υπάρχοντα και με συμμείξεις, ακαταστασία και "συμμαχίες", που οι οσμώσεις και η εντροπία των συνιστωσών τους, φροντίζουν να τα καλύπτουν, μέχρι το επόμενο αδιέξοδο και το μη περαιτέρω. Οδηγούν έτσι σε συμβιβασμούς και στην διαπλοκή, σε ήττες και στην υποχώρηση. Και σ' αυτό συμμετέχουν δυστυχώς όλοι. Και το απογοητευτικό είναι, πως πολλοί, επιχειρούν να το εμφανίσουν και να το αποδεχθούν όλο αυτό, ως τον τρόπο και το πλαίσιο της Δημοκρατικής Διαλεκτικής, καθιστώντας πυρήνα της, τον "συμβιβασμό"! Εδώ έχουν να κάνουν και τα ελλείμματα και οι στρεβλώσεις ιστορικών διαστάσεων, αιτιατό των στρεβλώσεων, της πορείας ολοκλήρωσης σ' ένα σύγχρονο γίγνεσθαι.
Υπάρχει έτσι και έχει επιβληθεί η ροπή, σ' ένα συγκεκριμένο πια "μοντέλο" συγκρότησης, χωροθέτησης και χωροταξίας των Πόλεων στην εποχή μας. Εξ ου και η τάση να μοιάζουν όλο και πιο πολύ μεταξύ τους. Και με τους διάφορους "μόδιστρους" καληώρα ο κ. Calatrava, να περιφέρονται και να τους "ράβουν" τα μοντελάκια τους.
Η σημερινή Πόλη, προκειμένου να εξυπηρετήσει, κατ' απόλυτη προτεραιότητα, τα κέντρα εξάρτησής της, υποχρεώνεται και υποτάσσεται αμαχητί σε όλ' αυτά, που απαιτούνται και σχεδιάζονται απ’ αυτά. Η εξάρτηση σε όλη την απολυτότητά της, αδιαφορώντας για την ουσία, που είναι οι Πολίτες της και το αποτύπωμά της, που είναι ο Πολιτισμός τους.
Οι αντιστάσεις του πολιτικού συστήματος είναι ανύπαρκτες, γιατί ανύπαρκτος είναι ένας πολιτικός πολιτισμός που να μπορεί ν' ανταποκριθεί να κρίνει και να σχεδιάσει. Πελατειακές σχέσεις, δημαγωγίες και λαϊκισμοί αποτελούν δυστυχώς την κουλτούρα μας. Επιπλέον, τα κέντρα εξουσίας και αποφάσεων, έχουν μεταφερθεί στους σκοτεινούς και ερεβώδεις δαιδάλους, ενός "υπόγειου κέντρου", που είναι το "βαθύ κράτος". Ενώ το κράτος, οι θεσμοί και τα όργανά του που ξέρουμε, περνάνε αυτή την κρίση, την παρακμή και τον εκφυλισμό που παρατηρούμε. Το κράτος, που όλοι ξέρουμε, είναι απλώς το όργανο αυτού του "κέντρου", που δεν φαίνεται και δεν εκλέγεται και φυσικά δεν ελέγχεται.
Οι ορισμοί "διαπλοκή" και "διαφθορά", έχουν νόημα, για το κράτος που ξέραμε. Για το "βαθύ κράτος", είναι οι τρόποι λειτουργίας του και οι τρόποι διεκπεραίωσης των εντολών του.
Το δυστύχημα σήμερα είναι, πως το έλλειμμα διαλεκτικής, που παρατηρείται σε κρίσιμες αποφάσεις, δεν είναι μόνο αποτέλεσμα επιβολής και αποκλεισμού αλλά και απουσίας! Και αυτό είναι το καινούργιο. Η Απουσία! Το τέλος του κύκλου, που καθόρισε την Ιστορία και την ιστορία των Πόλεων μέχρι σήμερα, το διαδέχονται τα κενά και οι απουσίες. Και το αποτέλεσμα αιχμή της απουσίας, είναι η ασυδοσία για τους μεν και η απελπισία για όλους τους άλλους!
Απουσία, οργανωμένου αντίλογου στα τεκταινόμενα. Απουσία πολιτικής και αυθεντικού πολιτικού λόγου, σχεδίου και οράματος. Αυτά που βλέπουμε να καταγράφονται, είναι μόνο κινήσεις ενσωμάτωσης και διαχείρισης στο υπάρχον. Με προπέτασμα, την υπερδιόγκωση ενός τεχνητού χαβαλέ, αποτυπωμένου σε ιλουστρασιόν σελίδες περιοδικών και στο γυάλινο κόσμο της τηλεόρασης, ενώ έχουμε φτάσει να τρώμε τις σάρκες μας. Αν είναι δυνατόν αυτό, να μπορεί να κρατήσει για πολύ ακόμα και να αποτελεί πρόταση. Και όλος ο καυγάς να είναι, για το ποιος θα το πρωτοκάνει και με βασικό επιχείρημα (άκουσον!) όχι πώς θα το αλλάξει, αλλά πως θα το κάνει καλύτερα.
Το χειρότερο καταληκτικά είναι, η καταστροφή, που όλ' αυτά συνεπάγονται και παρατηρείται, στους ανθρώπινους όρους διαβίωσης. Πόλεις και ανθρώπινοι όροι διαβίωσης, με τις συνθήκες που επικρατούν, έχουν καταστεί έννοιες ασυμβίβαστες.
Η Αλήθεια όμως, δεν είναι ένα τέλος, ούτε μια αρχή, που το μόνο που του λείπει, είναι μια διαδικασία εφαρμογής. Δεν είναι μια στατική και τελειωμένη υπόθεση. Πολύ περισσότερο, δεν έχει μόνιμους, σταθερούς και αποκλειστικούς ιδιοκτήτες. Αλήθεια, είναι η διεκδίκησή της. Μια διεκδικούμενη καθημερινά υπόθεση, απ' όλους αλλά και για όλους. Και όχημα, η αντίσταση σε όσα μας επιφυλάσσουν και ο αγώνας για όσα μας αναλογούν. Γιατί, οι Πόλεις χωρίς όλους εμάς, δεν υπάρχουν.
Οι κοινωνίες των ενεργών πολιτών, είναι πάντα το ζητούμενο και όχι των παθητικών ενεργούμενων και των ανδρεικέλων και οι "περίεργοι" εθισμοί σ' αυτό, δια του συμβιβασμού".


Αύγουστος 2χ6

Κ.Κ

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ-Ελευθεροτυπία (01/10/2006)