Τετάρτη, Οκτωβρίου 03, 2007

Αναζητώντας τον Ηνίοχο

.


Και η αισθητική; Ο Νίτσε έλεγε: "Η Αισθητική, είναι η Ηθική του μέλλοντος"!
Ποιος όμως, θα οδηγήσει την άμαξα της σκέψης μας, της ανάλυσης και του προβληματισμού μας και προς αυτή την περιοχή. Της Αισθητικής! Ν' αντιμετωπίζουμε την Ζωή, σαν έργο Τέχνης.
Η εποχή μας, παραπλανητικά, έχει υποκαταστήσει την αισθητική, με το "life style". Είναι άλλη μια εκδοχή σε παράφραση, του "φαίνεσθαι και του είναι" και του "περιέχον και περιεχόμενο". Όλα θυσία, στις διαδικασίες της "Αγοράς".

Οι έννοιες και τα περιέχοντα, χωρίς τα περιεχόμενα τους. Ξαναγεμισμένα και παραγεμισμένα, με όποια δικαιολογία και άλλοθι βοηθάει και στηρίζει την ευκολία και το πλασάρισμα, με τον καλύτερο και τον πιο ανώδυνο τρόπο, των πιο απίθανων εκδοχών για τα περιεχόμενα, ώστε να πουλάνε καλύτερα και περισσότερο.
Είναι όμως αυτό, μόνο ένα παιχνίδι και μια αθώα αυθαιρεσιούλα; Απλώς για να πουλήσουν καλύτερα και περισσότερο; Ένας ανώδυνος σαρκασμός; Μια άναρχη ασυδοσία; Ή στο τέλος της διαδρομής τους, καταντά μια φασίζουσα πρακτική, ενός ακραίου κυνισμού; Κι αν συνηθίσουμε σ' αυτό, ποιο είναι το διακύβευμα που προκύπτει;

Ο Ηνίοχος, στην εποχή μας, θα οδηγούσε άραγε μια Ferrari ή ένα συμβατικό αυτοκίνητο. Θα διακήρυττε έναν "ιλουστρασιόν τρόπο ζωής" ή θα στοχαζόταν και θα έδειχνε ένα δρόμο και ένα τρόπο, με βαθύτερες αιτίες και στόχους. Θα τον βλέπαμε να περνάει από την Πατησίων και την Χαμοστέρνας, με το συμβατικό του αυτοκίνητο ή θ' ανεβοκατέβαινε μόνο την Κηφισίας, κάνοντας φιγούρα, μέσα στο κατακόκκινο πολυκύλινδρο "stallion" της Ferrari του.

Ή μήπως θα είχαμε δύο Ηνίοχους, ή και περισσότερους; Αλλά τότε η Αισθητική, δεν έχει Ηθική, δεν είναι Αξία. Έχει μόνο τιμή κόστους, στους μηχανισμούς της προσφοράς και της ζήτησης και ποσοστά κέρδους. Και το βλέπουμε καθημερινά, στα "ιλουστρασιόν" περιοδικά, στην τηλεόραση, στα στερεότυπα της καθημερινότητας. Αλλά και στους χώρους εκθέσεων, στη λογοτεχνία των νέων δημιουργών, στην Αρχιτεκτονική, στη ζωγραφική, στον κινηματογράφο, στο θέατρο.
Η Τέχνη σήμερα απλώς πουλάει και όλο και λιγότερο, ποιεί Ήθη και Ηθική. Αχ, καημένε Αριστοτέλη! Ή μήπως το κάνει, ποιώντας "ήθη" και "ηθική", για άλλους όμως λόγους, με άλλους στόχους και για άλλες ανάγκες, από αυτά που ξέραμε.
Και ποιο είναι σήμερα το κριτήριο, για το ποιος και πώς ποιεί Ήθη και Ηθική. Και ποιος μπορεί να το δικαιούται και με ποια διαδικασία μπορεί να το "διαχειρίζεται". Το παράδειγμα πάντως, αυτού που έγινε, στην έκθεση του "outlook", που κατέβασαν το έργο ενός ζωγράφου (όποιας καλλιτεχνικής αξίας και αν ήταν και ακόμα και αν διεκδικούσε με την πρόκληση αυτή μόνο να πουλήσει) είναι οπωσδήποτε καταδικαστέο, από κάθε άποψη! Όπως και η ανάθεση, με το έτσι θέλω από ένα υπουργό, στον κ. Calatrava, να σχεδιάσει ένα τόσο καίριο αποτύπωμα, για την αρχιτεκτονική της Αθήνας. Ή την εμμονή του ιδίου και το έγκλημα που συντελείται, με το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης.
Τόση και τέτοια είναι κατά τον κύριο υπουργό /και μάλιστα του Πολιτισμού/ η εκτίμησή του γι' αυτά τα θέματα και για τις δυνατότητές μας.
Καημενούλη Νίτσε, που να 'ξερες!
Στην εποχή μας, δυστυχώς, παραμένουν και η Αισθητική και η Ηθική και η ματιά ως προς αυτά, ζητούμενα!

Μάρτιος 2χ4
Κ.Κ

…πλάνα από μια ταινία

.

(γιατί, …μόνο για την ποίηση πια, αξίζει τον κόπο)

"…είμαστε όλοι μέσα στον υπόνομο, μόνο που μερικοί, μέσα από εκεί, κοιτάζουν τ' άστρα"
Όσκαρ Ουάιλντ

…σαν να είναι πλάνα, από μια ασπρόμαυρη παλιά ταινία,
έτσι τη ζωή μου, την βλέπω καμιά φορά, σα να 'ναι γυρισμένη
σεκάνς στακάτες, σ' ένα λαβύρινθο από μνήμες και εικόνες
σε μια διαδρομή Αθήνα, Νάπολη, Παρίσι και άλλα μέρη
και ταυτόχρονα περάσματα και μνήμες συγκοπτόμενες
από τη Σίφνο, τη Σύρο, την Ύδρα, τη Μάνη, τη Δημητσάνα
το Πάπιγκο την Κόνιτσα, τη Θεσσαλονίκη ή την Ξάνθη
λόγια σκόρπια και διαβάσματα και μουσικές, εικόνες και ήχοι
και γεγονότα, όλα σε μια κινηματογραφική γραφή να τρέχουν
και όλα να είν' αλλού, απ' αυτό που ήτανε, το τότε κατεστημένο
ήταν μ' ανθρώπους, που ζούσαν τη ζωή, κι όχι παρατηρητές της
δεν ήταν θαμπωμένοι από τη χλιδή, τη ματαιοδοξία της πόζας
και στο ιλουστρασιόν, ως το λαιμό, δεν ήταν βουτηγμένοι
οι δικοί μου, ήταν άνθρωποι καθημερινοί, που δεν φοβόνταν τη ζωή
και ας ήτανε όλο πίκρες και φαρμάκια και απ' όλα αποκλεισμένοι
και όμως, φτιάχνανε πολιτισμό, χωρίς και οι ίδιοι ίσως, να το ξέρουν
αλλά έτσι γεννιούνται οι πολιτισμοί, έτσι παντού και πάντα
από των καθημερινών ανθρώπων βιώματα και εμπειρίες
κάποιους, που δεν το επιτηδεύονται και απλώς τους φτιάχνουν
την ίδια στιγμή, που τη ζωή, την ζουν και την παλεύουν
με στέρεα πατήματα, ήθη και κανόνες, που δεν τους τα 'βαλε κανείς
μα τα είχαν και τα σέβονταν και φτιάχναν κι ανοίγαν δρόμους
όπως οι δρόμοι στη μουσική, του Βαμβακάρη και του Τσιτσάνη
με τα σπίτια τους, και τα χωριά, τα κτίσματα και τον διάκοσμό τους
τις αυλές και τους μικρούς τους κήπους, με τις γαζίες τα βασιλικά
το δυόσμο, τις γαριφαλιές, τα χρυσάνθεμα, τη μαντζουράνα
τις κληματαριές με το μεθυστικό σταφύλι και τον ίσκιο τους
με τ' άσπρισμα και το νοικοκύρεμα, του δημόσιού τους χώρου
τα πήλινα τα σκεύη, τα κεντίδια και του αργαλειού τα θαύματα
τα τραγούδια τους, τους χορούς, τις χαρές και τις γιορτές τους
τις αφηγήσεις των παλιών, τους μύθους, για επιτυχίες και πίκρες
το ζυμωτό ψωμί, στο φούρνο με τα ξύλα στην αυλή ή στο κατώι
κι άλλα πολλά και όχι μόνο στα χωριά αλλά και στις πόλεις
παντού όπου τότε οι άνθρωποι βρίσκονταν, συχνάζανε και ζούσαν
το αρνί με τις πατάτες, την Κυριακή, στης γειτονιάς το φούρνο
όταν φυσικά το είχαν ή το γιουβέτσι, τις πίττες, το γλυκό του κουταλιού
και τον καφέ, τον βαρύ γλυκό, μέσα στο χοντρό φλιτζάνι
τους ήχους απ' το ραδιόφωνο, με τα σουξέ της εποχής να παίζουν
το θέατρο της Δευτέρας και τη βιβλιοθήκη του Δεύτερου προγράμματος
τις μεταδόσεις από το γήπεδο και τις ιαχές, στα γκολ του Ολυμπιακού
της ΑΕΚ, του Παναθηναϊκού, της Νίκης Βόλου, του Άρη και του ΠΑΟΚ
το όλο προσδοκίες βλέμμα, μιας κοπελιάς απέναντι και το δικό σου
της κυρά Ελένης, της μοδίστρας, τις πλούσιες κυρίες, με τα φουρό τους
και το περίπτερο στην πλατεία, εκεί που το τραμ το πράσινο, έκανε τέρμα
εκεί που γινόντουσαν, εκτός από τα τηλέφωνα κι άλλα πολλά και διάφορα
η πληροφόρηση, οι πρώτοι σχολιασμοί και η κριτική για όλους και για όλα
για το ποδόσφαιρο και την πολιτική, τους τίτλους των εφημερίδων στα μανταλάκια
ποιος πήγε και ποιος ήρθε, ποια είναι η καινούργια κοπελιά και πως την λένε
τα μπάνια, με όλη την παρέα, με το λεωφορείο, στον Άλιμο και στο Έδεμ
αλλά και τα μπιλιάρδα, τα ποδοσφαιράκια και τα φλιπεράκια, στη Φωκίωνος Νέγρη
τον "γύρο με απ' όλα" στο "Καρίνο" και στη "Χαρά" για παγωτό εκμέκ το καλοκαίρι
τα πάρτη με το βερμούτ και τους ξηρούς καρπούς, τα μπλουζ στο ημίφως
και τη μπουκάλα για το φιλί στο τέλος, για όσους δεν τα 'χαν καταφέρει
τα βιβλία που ανταλλάσσαμε και μοιάζανε από τη χρήση, με τεφτέρι
που όμως, μόνον αυτά μας ταξίδευαν, μας δείχνανε το πως σκέφτεται ο κόσμος
τα πάθη, τις δυνατότητες, τα επιτεύγματα, τις ιδέες, παλιές και νέες
την Αριστερά που κάποιοι ψηλαφούσαμε, γιατί υπήρχε φόβος και τρόμος
και τον κινηματογράφο, που έκανε το όνειρο, να μοιάζει με κάτι το πραγματικό
και εμάς να νομίζουμε, πως το ζούμε και πως είναι δυνατόν
να μπαίνουμε και να βγαίνουμε, στους ρόλους και στα δρώμενά του
να πρωταγωνιστούμε, σα να 'μαστε έξω κι εκεί συγχρόνως
/…/
αυτά, δεν είναι μόνο μνήμες απλώς και νοσταλγίες από τα παλιά
είναι και κάτι, που αφήσαμε στη μέση, γιατί ήρθε ένας κόσμος άλλος
ουδέτερος, μιας χρήσης, μόνο με αγοροπωλησίες, κουμπωμένος και κλειστός
που έμοιαζε με ρούχο αλλουνού, που τ' αγοράζεις, το φοράς και σε φοράει
και που σε μερικά, δεν σου πάει, δεν σε χωράει αλλά άλλη επιλογή δεν έχεις
που παγερή αφήνει την ψυχή σου και εξάρτημα σε κάνει, της ίδιας της ζωής σου
είναι λοιπόν τώρα όλ' αυτά τα πλάνα, από μια παλιά ταινία ασπρόμαυρη
που όμως, που και που φωτίζεται και χρώματα και ανάγλυφο παίρνει
και δείχνει από ποια υλικά και πως, τότε η ζωή σου ήταν φτιαγμένη
/…/
δεν λέω να γυρίσουμε σ' όλ' αυτά, ούτε και να πούμε στην πρόοδο όχι
λέω να τα σκεπτόμαστε που και που, τα ίχνη τους έστω και τους τρόπους
στα μέτρα και στην εποχή τους, τι φτιάχναμε και πώς, να μην το ξεχνάμε
και έτσι να βρίσκουμε το στίγμα μας, γιατί αν το χάσουμε θα χαθούμε
γιατί οι καιροί, ού μενετοί και πολύ στραβωμάρα δείχνουν να έχουν
και όλο το γυαλί, το σίδερο και το μπετό, μπροστά σ' αυτά δεν αντέχουν
κι ενώ σ' αυτά όλοι δείχνουν να προσδοκούν και γι' αυτά να παλεύουν
για τις διακοπές, στα χωριά τους, στις Κυκλάδες και στα Ζαγοροχώρια τρέχουν

5.10.2x3

K.K.