(*) Η "Αγορά" σε εισαγωγικά, γιατί η Αγορά υπήρχε πάντα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ιδεολόγημα. Ένα ιδεολόγημα που περισσότερο κρύβει αδυναμίες και συγκαλύπτει προθέσεις, παρά δίνει λύσεις. Ένα σόφισμα με κύρια επιδίωξη των εμπνευστών του, να κερδίσουν χρόνο.
Αναφορά όλων, αρχή και τέλος των πάντων στις μέρες μας, έχει καταστεί η "Αγορά". Πώς λένε: αιτιατό και αιτία. Πριν και πάνω απ' όλα "Η οικονομία της Αγοράς".
Και το Α και το Ω της "Αγοράς" είναι η "προσφορά" και η "ζήτηση". Τι ζητιέται και πουλάει περισσότερο και καλύτερα. Εξ ου και η θηριώδης ανάπτυξη μηχανισμών προώθησης, διαφήμισης, ακόμα και για την δημιουργία πλασματικών αναγκών, "εμφυτευμένων" στη συνείδηση των καταναλωτών, για την εξώθησή τους σε κατανάλωση. Και ωθώντας τα πράγματα στα όριά τους, καταστήσαμε, ως το μοναδικό κριτήριο πολιτικοκοινωνικής αξιολόγησης: το ποιος τα καταφέρνει καλύτερα, στο επίπεδο "αξιοποίησης" των "προϋποθέσεων" και των "δυνατοτήτων" της. Ατομικό υπέρ-πλουτισμό, μεσάζοντες και "νταβατζήδες". Κατά τα άλλα, πλήρης αδιαφορία για μια συνολική ενεργοποίηση και την ανάδειξη όλων των δυνατοτήτων, των συλλογικοτήτων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Τις δυναμικές και το σχεδιασμό, με στόχο την συμμετοχή και την προστασία όλων, τον αέρα δημιουργίας και όχι την χειραγώγηση και την υποταγή, στις προσταγές και τους εκβιασμούς της ολιγαρχίας της "Αγοράς" και των "καρτέλ" που την πλαισιώνουν και την ορίζουν. Κι ας λένε για αυτορύθμιση, μέσω του ανταγωνισμού και μείωση των τιμών εις όφελος του καταναλωτή, όπως και για το λιγότερο κράτος, γιατί είναι ακριβό και δεν χρειάζεται, αφού η ιδιωτική πρωτοβουλία τα καταφέρνει φτηνότερα και καλύτερα. Και δεν τα είδαμε!
Είδαμε όμως, στείρους και εγκληματικούς ανταγωνισμούς, τεχνοκρατικές τάχα μου αντιλήψεις, που με άλλοθι τους αριθμούς, παρακάμπτουν ακόμα και την ίδια την ζωή και τους ανθρώπους. Το χάιδεμα των μεγαλοφοροφυγάδων και όσων εισφοροδιαφεύγουν προς τα διάφορα ταμεία. Τα "καρτέλ" και τις ξεδιάντροπες ευνοϊκές και χαριστικές ρυθμίσεις. Το καθεστώς των μιζαδόρων και των μεσαζόντων. Την διαπλοκή και την κοινωνική αναλγησία. Όλα για την συντήρηση και την αύξηση της "θερμοκρασίας" της "Αγοράς". Και όλ' αυτά, ακόμα και εναντίον του κοινωνικού κράτους, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών του "κοινωνικού συμβολαίου" - σε ισχύ από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Και φτάσαμε στο: ποιος δίνει μια πεντάρα σήμερα, για όλους όσους αδυνατούν και απέχουν! Για την καθημερινότητα και το περιβάλλον.
Μια παρένθεση: Η Αριστερά στην εποχή μας, δυστυχώς και αυτή, κατάντησε μέρος του προβλήματος, με τις διάφορες πελαγοδρομήσεις των ηγεσιών της, που κόπτονται περισσότερο για τον βιοπορισμό τους και καταλήγουν και συναινούν στα περί διαχείρισης. Και άλλοι, παραμένοντας με τις αναφορές τους και τους τρόπους τους, σ' ένα κύκλο που έκλεισε και με τραγικό μάλιστα τρόπο. Κι όλ' αυτά, γιατί αδυνατούν να κάνουν Πολιτική με προτάσεις και να συναντήσουν τα υποκείμενα που είναι και η αιτία της Αριστεράς και της ύπαρξής τους. Αλλά και την δυναμική της εποχής μας. Κι έτσι από αντίπαλος, η Αριστερά, καταντά ανταγωνιστική της Δεξιάς. Ή με μια αντιπαλότητα αναχρονιστική, που καταλήγει: να "εξυπηρετεί" τελικά τον αντίπαλο και να την περιθωριοποιεί. Ο κόσμος τα βλέπει όλ' αυτά, απογοητεύεται και κάνει τα όσα παράδοξα τον βλέπουμε να κάνει, με τις επιλογές του και τις πολιτικές διαδρομές του. Και μένουν οι διάφοροι "desperantos" αποκλεισμένοι, μόνοι και στο έλεός τους. Και η Πολιτική, ορφανή στα αζήτητα.
Η "Αγορά" λοιπόν, δια του αυτό-αποκλεισμού όλων των άλλων εκδοχών, στα χρόνια που ζούμε, έχει καταστεί επιτελικά, η βασική αναφορά της εποχής μας. Ένα είδος υπερφυσικής ομπρέλας, που "στεγάζει", κανονίζει και καθορίζει τα πάντα. Εύκολα γίνεται αντιληπτό, αν σταθούμε για λίγο και το καλοσκεφτούμε, τι μπορεί αυτό να σημαίνει. Τον νέο-συντηρητισμό που εκκολάπτεται και σκάει μύτη καθημερινά, όλο και περισσότερο. Ένα ιδεολόγημα, που όμως σε καμία περίπτωση δεν έπεισε κανέναν, έξω από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, πως μπορεί να τον αφορά και να αποτελεί την ζητούμενη λύση (δείτε την ανεργία, την φτώχια και την ακρίβεια). Πώς και γιατί λοιπόν θα μπορούσε να πείσει.
Για να ισχύσει όμως η "οικονομία της Αγοράς", κατά τρόπο μονοδιάστατο και μονοσήμαντο, όπως απαιτούν και επιτάσσουν οι εμπνευστές της και τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, δεν μπορεί να παρεμβάλλεται κανένα εμπόδιο. Μια πελώρια μηχανή του κιμά λοιπόν για όλους, για όλη την κοινωνία! Κανενός είδους παρεμπόδιση και άρνηση. Κανένα ανάγλυφο και καμιά ιδιαιτερότητα. Και το πιο σημαντικό απ' όλ' αυτά που απαγορεύεται ν' απαγορεύουν: είναι η Ηθική.
Πόλεμοι, λαμογιές, μαύρο χρήμα, πολιτισμικό τσαλαπάτημα, όλα επιτρεπτά και νόμιμα και με την βούλα. Τίποτα δεν πρέπει να εμποδίζει την "ανάπτυξη" με την "Αγορά". Κανένας δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο. Και τίποτα δεν μπορεί να αμφισβητεί τους "νόμους"(sic) της. Την ασυδοσία της τελικά!
Το τραγελαφικό είναι, πως μέσα από αυτές τις "προδιαγραφές", τα πάντα εμφανίζονται, με όρους και παρουσία, πρωτόγνωρα γι' αυτό που καταφέραμε να εννοούμε Πολιτισμό, μέχρι τα σήμερα. Ακόμα και σχετικά με τον ταλαιπωρημένο Πολιτικό Πολιτισμό μας. Έχουμε να κάνουμε με μια πολιτική "φούσκα" /την "Αγορά"/ και μια άλλη που είναι: η πολιτική κατηγοριοποίηση του λεγόμενου: "Κοινωνικού Κέντρου" / προσπάθεια μετάλλαξης, του όρου "Δεξιά". Μια νέα έκδοση που αντικατέστησε την παλιότερη, περί "σιωπηλής πλειοψηφίας" (αυτό κι αν ήταν "φούσκα") και που δεν πουλάει πια. Η "Αγορά", σημειολογικά βλέπεις: θέλει νεύρο και ταχύτητες(;!)
Κι όλ' αυτά, για να προσπεράσουν, δημαγωγώντας, την αδυναμία τους να συγκροτήσουν και να καταθέσουν μια πειστική και ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση για όλους. Ένα πρόταγμα, που να πείθει. Και την επιδίωξή τους, να αδρανοποιήσουν όλα τα ενοχλητικά ποιοτικά μεγέθη, βάζοντάς τα υπό προϋποθέσεις και τα περισσότερα σε περιθωριοποίηση. Η Πολιτική και γενικότερα, η Καθημερινότητα, το Περιβάλλον, οι Ανθρώπινες Σχέσεις, οι Τέχνες, πώς να υπάρξουν και ν' ανθίσουν, αν πρέπει να πορεύονται διαρκώς με τη δαμόκλειο σπάθη ενός διλήμματος πάνω από το κεφάλι τους: για το πόσο καλά και πιο πολλά θα "πουλήσουν". Όταν αυτό το κριτήριο είναι το καθοριστικό και όλα τ' άλλα στο βάθος, έτσι για να λέμε πως υπάρχουν. Μα ακριβώς τα Ποιοτικά Στοιχεία και η εύκολη πρόσβαση σ' αυτά και για όλους, θα πρέπει να είναι το ζητούμενο! Αλλιώς δεν μπορεί να μιλάμε για "λύση" αλλά για επιβολή ενός καθεστώτος, ξένου και επιθετικού. Ένα είδος νέο-αποικιοκρατίας.
Δηλαδή, πώς να σκεφτούμε και να αναλογιστούμε ότι: το ενδιαφέρον για τον άνθρωπο, οι σχέσεις των ανθρώπων, το δικαίωμα για εργασία, η διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, η αισθητική, το να ονειρεύεσαι και να ελπίζεις, ακόμα και η αξιοπρέπεια, μπορεί να υποτάσσονται /τα κριτήρια και οι αξίες που τους δίνουμε και εννοούμε/ στα ταμπελάκια με τις "τιμές" αγοράς και χρήσης τους. Τεχνοκράτες σου λέει! Τι να πεις και τι να περιμένεις. Θα πρέπει να καταλάβουν όμως, αφού αποφάσισαν ν' ασχοληθούν(sic), πως θα πρέπει να μάθουν ν' ασχολούνται και με πιο δύσκολα πράγματα, όπως τα παραπάνω και όχι να τ' απαξιώνουν ή να τα καταργούν, γιατί τους δυσκολεύουν. Ο Πολιτισμός, η Ζωή τελικά, δεν οικοδομείται μόνο στο rationel(το λογικό), στα νούμερα, στους δείκτες και τις στατιστικές. Υπάρχει και το irationel(το ά-λογο) και ίσως αυτό, να είναι τις πιο πολλές φορές (και να πρέπει) ένα βήμα πιο μπροστά. Και δεν μπορούν οι τεχνοκράτες μόνοι, να το χειριστούν και να δώσουν απαντήσεις και σε όσα συμβαίνουν σ' αυτό. Σ' αυτό όμως εδράζεται, ένα μεγάλο κομμάτι, αυτού που λέμε: Πολιτισμός. Το ά-λογο, μαζί με το απρόβλεπτο, κάνουν πάρα πολλές φορές, την διαφορά. Για την Ζωή μιλάμε και όχι για κονσερβοποιείο.
Γιορτάζουμε τόσες και τόσες νίκες του ανθρώπου, κατά την διάρκεια της Ιστορίας του. Ίσως τώρα, θα πρέπει σιγά-σιγά να καθιερώσουμε και "ημέρες" ήττας. Με πρώτη και μεγαλύτερη: εκείνη της εκχώρησης των πάντων, στις "νομοτέλειες" της "Αγοράς".
Ζούμε, μια από τις πολύ σκοτεινές περιόδους, στην πορεία της ιστορίας. Την περίοδο που θα ισοπεδώσει και θα αναιρέσει πολλά. Πολλές κατακτήσεις προόδου, ανόρθωσης και εξέλιξης, που έχει κάνει στην ιστορία του ο άνθρωπος. Ζούμε την εποχή, της "γκλάμουρο-ξεφτίλας". Με εργαλείο, την "οργουελικού" τύπου "μιντιοκρατία". Και όργανα, τους τεχνοκράτες. Το "λάθος", που δεν λέει να αφήσει τη θέση του, στην "προσπάθεια". Μια προσπάθεια όλων και για όλους. Να ξαναβρούμε την άκρη της κλωστής, μήπως και βγούμε απ' αυτό τον λαβύρινθο, με τα πολλά ανθρωποφάγα θηρία
Είναι λοιπόν καιρός, ν' ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση γύρω απ' όλ' αυτά. Πρέπει να αφήσουμε τα κροκοδείλια δάκρυα και τις παροιμιώδεις υποκρισίες και ν' αντιμετωπίσουμε την μοίρα μας. Την πραγματικότητα που επιτρέψαμε να υπάρξει. Να υπερασπιστούμε τις πολιτισμικές κατακτήσεις, που οι λαοί, με αγώνες και θυσίες, κατάφεραν να οικοδομήσουν διαχρονικά και απειλούνται από την "Αγορά" και την "παγκοσμιοποίηση". Δύο "εκδοχές" που πάνε μαζί, όπως το νερό με την στάμνα. Το ίδιο και οι συνέπειές τους.
Το κυριότερο ίσως απ' όλα, την κατοχύρωση /γιατί, αυτά είναι πολιτισμός/ της δυνατότητας διαβίωσης με αξιοπρέπεια, την ποιότητα της καθημερινότητας και του περιβάλλοντος, τα ατομικά δικαιώματα, την ισονομία και την ισοτιμία, την αλληλεγγύη και την ανεκτικότητα. Κάτι που η Αγορά, δεν αντιλαμβάνεται και δεν αντιμετωπίζει ως αυτονόητες προτεραιότητες, στους σχεδιασμούς της. Αντίθετα τις πιο πολλές φορές, τα παρακάμπτει, τα συκοφαντεί ή τα διαφθείρει και με μεγάλη ευκολία!
Και ακόμα: Ένα από τα μεγάλα ελλείμματα/κενά του προϋπολογισμού, είναι η αδιαφορία για το κόστος, των παράπλευρων απωλειών και οι τεράστιες δαπάνες που συνεπάγονται. Ένα παράδειγμα: το επίπεδο της ψυχολογίας, των συμπεριφορών και των αντιδράσεων των πολιτών, στις οποίες εξωθούνται από τα δεδομένα και την όλη κατάσταση της ζωής τους και της καθημερινότητάς τους.
Ένα άλλο, το κόστος που συνεπάγονται, οι καθυστερήσεις και οι τριβές από τις ανεπάρκειες, τα ελλείμματα και τις στρεβλώσεις.
Το ότι, για παράδειγμα, δεν "αισιοδοξεί" ο κόσμος, κάνει να προκύπτουν απίθανες παρενέργειες: μεγάλο κόστος, κακή απόδοση, επιμήκυνση του χρόνου διεκπεραίωσης, κακές σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους, γκρίνιες, καυγάδες, δικαστήρια, διάλυση επιχειρήσεων, διάλυση ή αποδιοργάνωση των πάσης φύσεως ομάδων εργασίας, ροπή στην παραβατικότητα για άμυνα και πάρα πολλά άλλα. Η εξάπλωση της κατάθλιψης και οι τραγικές συνέπειές της. Η έξαψη των ψυχικών νοσημάτων. Η κάκιστη και αναποτελεσματική διαχείριση του ελεύθερου χρόνου. Οι χαμηλοί δείκτες και οι κάκιστες προϋποθέσεις, για δημιουργικές και καινοτόμες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις. Όλα απ' έξω, εισαγόμενα και μεγάλου κόστους. Είναι βλέπεις και οι μίζες που "παίζουν".
[Δεν είναι ίσως χαριτολόγημα να πούμε, πως για να πετύχουν τα "σχέδια" της "Αγοράς", θα πρέπει να "εισάγουμε" κι έναν άλλο λαό. Και εν μέρει αυτό κάνουν οι "διάφοροι", με την ανεξέλεγκτη εισαγωγή ξένων εργατών, που είναι πιο ευάλωτοι και "καλλίτερα" και αγριότερα εκμεταλλεύσιμοι. Όρα: τους εργάτες για την συγκομιδή της φράουλας στην Ηλεία. Και όσο για τους ντόπιους, επειδή δεν μπορεί όλους να τους αντικαταστήσουν, θα πρέπει να τους υποχρεώσουν ν' αλλάξουν, με κάθε τρόπο. Αυτό είναι το δόγμα τους. Πώς μπορεί όμως αυτά, ν' αποτελούν πρόταση. Και είναι ορατό το πόσοι και ποιοι επωφελούνται]
Όλ' αυτά λοιπόν και πολλά άλλα, με το κόστος που συνεπάγονται, θα 'πρεπε να έχουν, ένα ξεχωριστό κωδικό στον προϋπολογισμό. Είναι και σ' αυτά που μετράει το έργο μιας κυβέρνησης, των πολιτικών και της Πολιτικής. Και το κόστος, για πολλά απ' αυτά και τις συνέπειές τους, θα διαπιστώναμε, πως είναι τραγικά μεγάλο! Τεράστιο! Και αν αυτό είχε καταγραφεί, ίσως να είχαμε οδηγηθεί σε αντιδράσεις και δράσεις, με όφελος, την άνοδο ποιοτικά του πήχη των κεκτημένων. Γιατί φυσικά, θα είχε υπάρξει και η απαίτηση για την ανατροπή, του όλου εμπαιγμού μας. Και γι' αυτό δεν το κάνουν! Έτσι, μας βάζουν να τα πληρώνουμε δύο φορές! Και στο γιατί το κάνουν και στα αποτελέσματα αυτών που κάνουν.
Και σ' όλ' αυτά, να προσθέσουμε και τις απώλειες στο δείκτη αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών, λόγω της "γάγγραινας", των πελατειακής εξυπηρέτησης προσλήψεων. Με συνέπεια: τον πολύ χαμηλό δείκτη ικανοτήτων του προσωπικού. Τον απαράδεκτο αυτό κοινό παρανομαστή, όλων των κυβερνήσεων, στο ποσοστό επιβάρυνσης των δαπανών και την εξαφάνιση της όποιας αξιοπρέπειας, από την καθημερινότητάς μας.
Το μπλοκάρισμα της διεκπεραίωσης όλων των δράσεων και εξυπηρετήσεων της καθημερινότητας μας και την εγκληματική εγκατάλειψη της περιφέρειας. Με αποτέλεσμα τις καταστροφικές συνέπειες για όλους και για όλα.
Την ανικανότητα από τους αρμόδιους των υπηρεσιών /λόγω των παραπάνω τρόπων και "προδιαγραφών" επιλογής τους/ στο σχεδιασμό με σύγχρονη ματιά και την αξιοποίηση των τρόπων, των μεθόδων και των τεχνολογικών δυνατοτήτων της εποχής μας. Τα μεγάλα ελλείμματα και τις καθυστερήσεις στη μηχανοργάνωση και τον τραγέλαφο των επαλληλιών και επικαλύψεων, με συνέπεια την απόλυτη ακαταστασία και αναποτελεσματικότητα, από υπουργεία και άλλους θεσμούς, σε μέσα και ανθρώπους και με αποτελέσματα μόνο για γελοιογράφηση. Την συστηματική αδιαφορία, ακόμα και την εναντίωση, για την έρευνα και τις καινοτομίες. Τις χαοτικές αντιλήψεις στα θέματα: παιδείας και υγείας. Την απίθανη αδιαφορία για ό,τι αφορά την "ενέργεια" και την εγκληματική εγκατάλειψη της υπαίθρου και της περιφέρειας, στα ζητήματα που αφορούν την γεωργία, το περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Την διαπλοκή και την διαφθορά. Όσο για την αξιοκρατία…
Ο κατάλογος της καταγραφής, θα μπορούσε να τραβήξει σε πάρα πολύ μεγάλο μάκρος. Με μεγάλο τραυματία, την αξιοπρέπεια μας. Τις ποιότητες και τις δυνατότητες της ζωής μας.
Όλο αυτό και οι πάμπολλες άλλες εκδηλώσεις και πρακτικές της παραοικονομίας, δυστυχώς αποτελούν, τα βασικά περιεχόμενα της εθνικής μας οικονομίας. Μ' αυτά κινούμεθα. Και οι κυβερνώντες, αντί να τα καταπολεμήσουν, αυτά και τις παρενέργειές τους, τα ενθαρρύνουν με το να τα αποσιωπούν. Τα σπρώχνουν κάτω από το χαλί, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Δεν πρόκειται λοιπόν για αδυναμίες, πρόκειται κυρίως για επιλογές!
Και καταλήγουν να αποτελούν συνολικά, δομικές αδυναμίες και ελλείμματα!
Παράδειγμα: οι φωτιές. Αν υπήρχε σχέδιο πρόληψης με ομάδες εθελοντών, που να κατασκηνώνουν στα δάση, κατά την εποχή της αυξημένης επικινδυνότητας. Εφοδιασμένων με όλες τις δυνατότητες σε μέσα, άλογα, τζιπ, "ελ ντούρο" μοτοσικλέτες και γενναιόδωρες απολαβές και κίνητρα. Άριστη εγκατάστασή τους, με όλα τα "κομφόρ" διαβίωσης. Το κόστος, θα ήταν κατά πάρα πολύ μικρότερο, από την κόλαση της φωτιάς και τα τεράστια έξοδα, για την καταπολέμησή της. Και το επίσης τεράστιο κόστος, της οικολογικής καταστροφής. Αλλά ας μην κρυβόμαστε: οι φωτιές, αποτελούν μέρος του τζίρου της (παρά)οικονομίας μας το ιδιο και για μια πολύ μεγάλη σειρα περιπτωσεων.
Κακά τα ψέματα: κάποιοι, δεν θέλουν τον εκσυγχρονισμό μας.
Είναι όμως πάρα πολύ σπουδαίο, η πίστη και η ελπίδα, για την δυνατότητα εξέλιξης και καλυτέρευσης. Η καλή ψυχολογία ενός λαού.
Πολύ καλή προϋπόθεση, για επενδύσεις ποιότητας, είναι η ενεργοποίηση όλων των συγκριτικών πλεονεκτημάτων ενός λαού. Και όλου του λαού σ' αυτό.
Επίσης: Κάτι ακόμα, που κάνει οριακά τα πράγματα στην εποχή μας, είναι η δυσκολία, σχεδόν η αδυναμία, στη διαμόρφωση "κοινών τόπων". Ιδιαίτερα με την μυθολογία των προσωπικών λύσεων, που "άναρχα" και δεξιόστροφα, προωθείται από την λογική της "Αγοράς" και την απαξίωση των συλλογικών λύσεων, με προωθητήρες, τα έμμισθα "παπαγαλάκια" της και το "life style". Και με μεγάλα θύματα, την επικοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Την κοινωνική συνοχή. Την καταστροφή όλων των προϋποθέσεων "συζήτησης" και δράσης.
Μετά την χρεοκοπία του ενικού της "Αλήθειας", υπάρχει η ανάγκη να εκφραστούν και οι πληθυντικοί, στην λογική του "Κοινού Τόπου".
Οι "γεωμετρίες" της ζωής, έχουν αποκτήσει μια τέτοια δυναμική και ταχύτητες στη διαμόρφωσή τους, ώστε να αδυνατεί, ένας "τόπος", μια "αιτία", μια θρησκεία, μια ιδεολογία, να συνεχίσουν να αποτελούν, με τρόπο μονοσήμαντο, ένα "κοινό τόπο" αυτόματα και για όλους. Οι κοινωνίες διαμορφώνονται πια "ανοικτά", πλουραλιστικά, πολύ-πολιτισμικά. Στην δυναμική και όχι στην στατική εκδοχή τους.
Δεν θα πρέπει φυσικά να ξεχνάμε, πως κάθε μια από τις "αλήθειες" και τις "εκδοχές", τις ιδεολογίες ή τις θρησκείες, έχει να κάνει και με την καταγωγή της. Που ένα μέρος της, έχει να κάνει με την Ηθική. Αυτή θα πρέπει και να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο, σε μια εσωτερική κοινή αναφορά, με τις άλλες. Μια άλλη, είναι ο Άνθρωπος. Και μια Τρίτη, είναι το Περιβάλλον. Όσες φυσικά το αντέχουν!
Καμία από τις "αλήθειες", τις "εκδοχές", τους "κοινούς τόπους", δεν μπορεί να επιβάλλεται, με το όποιο "άλλοθι" και με το έτσι θέλω: ηγεμονικά και κυρίαρχα.
Έτσι, χωρίς να καταργούνται οι διαχωριστικές γραμμές και οι συσχετισμοί αλλά και οι συμμαχίες, θα πρέπει να συμφωνηθούν κάποιες κοινές δεσμεύσεις. Να διαμορφωθούν κάποια αδιαμφισβήτητα "κεκτημένα". Κάποιες παραδοχές, υποχρεώσεις, δικαιώματα και τρόποι, σ' ένα νέο "κοινωνικό συμβόλαιο".(*)
Από τα πρώτα που θα πρέπει να συμφωνηθούν, είναι οι έννοιες: πολιτισμός και πολιτισμική ταυτότητα, ατομικά δικαιώματα, η ισονομία και η ισοτιμία, η αλληλεγγύη και η ανεκτικότητα. Αυτά και μερικά ακόμα, που εξειδικεύουν και συμπληρώνουν τα παραπάνω, να αποτελούν τους κοινά αποδεκτούς αριθμητές, με κοινό παρανομαστή την Ηθική.
Αν δεν τα καταφέρουμε, οι κοινωνίες μας, θα συνεχίσουν να ανακυκλώνουν την κρίση που τις διατρέχει, μέσα σε μια "βαβελική φλυαρία". Σε μια γενικευμένη ακαταστασία, με ροπή στην βαρβαρότητα. Στην κατρακύλα προς τους σκοτεινούς λαβύρινθους της αυτοκαταστροφής.
(*) Λίγα έργα έχουν επηρεάσει τόσο πολύ την πολιτική σκέψη όσο το "Κοινωνικό συμβόλαιο"(1762) του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, το ευαγγέλιο της Γαλλικής Επανάστασης. Ο συγγραφέας του, υπογράφοντας ως πολίτης της Γενεύης, δίνει τους όρους και την πλήρη αρχιτεκτονική μιας δημοκρατικής πολιτείας. Το έργο τοποθετείται σε ορισμένα από τα σημαντικότερα ερωτήματα: ποιες είναι οι καταστατικές αρχές μιας πολιτείας δικαίου, πώς λειτουργούν οι θεσμοί της, και πώς η ηθική συνδέεται με την αποτελεσματική πράξη. Βασική συμβολή του "Κοινωνικού συμβολαίου" ήταν ότι απέδωσε την πηγή της κυριαρχίας στον λαό, όπως έχει κατοχυρωθεί ως πρώτη αρχή δικαίου, η οποία μάλιστα θα πρέπει να παραμένει στον ίδιο το λαό. Η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά συνδέει την πράξη με τη θεωρία, ασκώντας την ικανότητα του πολίτη να γενικεύει, να κρίνει σύμφωνα με το γενικό συμφέρον. Με τη ρουσσωική πολιτική εισάγονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής του λόγου: η ενότητα βούλησης και νόμου. Ο νόμος ισχύει επειδή οι πολίτες γνωρίζουν να ξεχωρίζουν το δημόσιο αγαθό από το επιμέρους συμφέρον. Η ζωή στη ρουσσωική πολιτεία διδάσκει τη συναίνεση μέσα από σχέσεις ελευθερίας, ισότητας, ανεκτικότητας και αλληλοσεβασμού.
Αξίζει να σκεφτούμε: από πού είχε κάποτε, ξεκινήσει η συζήτηση! Και που έχουμε φτάσει στις ημέρες μας! Όλ' αυτά που δοκιμάζονται με τις επιλογές της "Αγοράς"!
Απαιτείται πολύ μεγάλη τόλμη, αναγνώριση και επισήμανση των λαθών και των ελλειμμάτων και το κυριότερο, ΕΥΘΥΝΗ! Είναι τα ελάχιστα προαπαιτούμενα, για να βρούμε κάποια άκρη. Και για να κάνουμε μια αρχή με προοπτική.
Και αυτό, αντίθετα απ' όσα λέγονται και προπαγανδίζονται, είναι δυνατόν να γίνει. Χρειάζονται όμως πολλές αλλαγές και ανατροπές. Ιστορική αντίληψη και ευθύνη!
Η "διαχείριση" και ο "συμβιβασμός" δεν φτάνουν πια και δεν μπορούν. Χρειάζεται και μια πολύ ισχυρή Αριστερά, που να αναδεικνύει τα προβλήματα, να κάνει προτάσεις, να είναι κοντά στον κόσμο, να δίνει και να παίρνει απ' αυτόν και να απαιτεί και ν' αγωνίζεται για λύσεις και όχι για διαχειριστικά "συμμαζέματα".
Και είναι λάθος να πιστεύουν πως η Αριστερά εξαφανίστηκε. Απλώς κακόπεσε σε ανιστόρητες και ανίκανες ηγεσίες, παμπάλαιης κοπής. Που συντηρούν κύκλους που έχουν κλείσει, για να συντηρηθούν οι ίδιοι. Ανίκανοι να ανοίξουν καινούργιους. Ενώ αρκετοί (και αυτοί για να περισώσουν τον βιοπορισμό τους) ανοίγονται ξεδιάντροπα, σε δεξιόστροφες πιρουέτες. Είναι σίγουρο, πως πολύ γρήγορα, θα βρει ξανά η Αριστερά, τον ιστορικό βηματισμό της. Αυτό, οι "διάφοροι" από τους "άλλους" το ξέρουν, όπως και πολύ καλά ξέρουν, πως τα "αναχώματα" που κατασκευάζουν και ορθώνουν, δεν θα τους κρατήσουν για πολύ. Δεν θέλει ιδιαίτερες ικανότητες, για να διακρίνεις τον πανικό τους. Το μεγάλο κέντρο των ομόκεντρων κύκλων τους, οι ΗΠΑ, το δείχνουν με τα έργα και τις ημέρες τους. Το ίδιο και οι πέραν του κέντρου ομογάλακτοι. Ο χρόνος που μέχρι σήμερα αγόραζαν, έχει εξαντληθεί και βγαίνουν πια χωρίς μάσκες αλλά με τα άγρια και άθλια πρόσωπά τους. Το "δεν πάει άλλο", το λένε όλο και περισσότεροι, ακόμα και φωνές που προέρχονται από τα σπλάχνα τους.
Η Ιστορία, όταν περιπέσει στην κατάσταση της κατάντιας, "εκδικείται"! Άποψη πολλών είναι πια, πως αναμένονται πολύ μεγάλες εξελίξεις! Οι απέραντοι εγωισμοί δεν μας επιτρέπουν να δούμε, όλες τις διαστάσεις και τη δυναμική του Ιστορικού Χρόνου. Και μόνο το δόγμα σωτηρίας τους: πως "πρέπει ν' αλλάξουν όλα, για να μην αλλάξει τίποτα", που επιχειρούν, λέει πάρα πολλά. Το ποτάμι της Ιστορίας, δεν γυρίζει πίσω!
Μπους, Μπλερ, Σαρκοζί, Μπερλουσκόνι, πόλεμοι στη Γιουγκοσλαβία, στον Κόλπο, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, η κόλαση στην Αφρική, όλες οι μεθοδεύσεις τους, για να κρατήσουν τον έλεγχο και τις αποκλειστικότητες στα μέτρα τους. Όλ' αυτά δεν μπορούν, να οδηγήσουν στο "νέο"! Και πάρα πολύ κράτησαν! Είναι βλέπεις και η βοήθεια, από τις απίθανες "κωλοτούμπες" και αθλιότητες, όλο αυτό τον τραγέλαφο, των ηγεσιών της Αριστεράς, που τους έδωσαν χρόνο και τους κράτησαν.
…
Σε πάρα πολλά, επιδιώκοντας το "νέο", οδηγηθήκαμε στο πουθενά! Και χάσαμε πάρα πολλά, για το τίποτα!
Οι "διαχειριστές" και οι "τεχνοκράτες", δεν τα κατάφεραν.Χρειαζόμαστε Επαναστάτες και Επαναστάσεις! Σθένος και όραμα! Όχι "μπογιατζήδες" διαχειριστές της "κρίσης". Αλλά "Χτίστες" οραματιστές, ικανούς και με προτάσεις, για την ανατροπή των αιτιών της "κρίσης"! Και το σημαντικότερο: χρειαζόμαστε όλοι!
Επιχειρήματα, Προτάσεις, Δράσεις, Πολιτισμός και Δημοκρατική Διαλεκτική. Μ' αυτά τα "όπλα", οι Επαναστάσεις που γίνονται, δεν μπορούν να ηττηθούν. Και κυρίως: δεν μπορούν να ηττηθούν, ούτε και από τον ίδιο τους τον εαυτό! Η μεγάλη δύναμή τους, είναι ακριβώς, η δυναμική που αναπτύσσεται και βραχυκυκλώνει την στασιμότητα. Επιτρέπουν και διευκολύνουν να ανθήσουν όλα, μέχρι εκεί που το καθένα μπορεί ν' ανθήσει. Και διαρκούν γιατί πάντα κάτι ανθίζει, ακόμα κι αν κάτι άλλο, κλείσει τον κύκλο του και πάψει πια ν' ανθίζει. Αυτό είναι η δύναμη μιας Επανάστασης και όχι η σημειολογία μιας ημερομηνίας. Γιατί η Ζωή συνεχίζεται και έχει αδυναμίες και ανάγκες και μετά από αυτή την ημερομηνία. Κι αν αυτό χαθεί, τότε χάνεται και η δυναμική της Επανάστασης. Ακόμα χειρότερα, είδαμε τι συμβαίνει, όταν η ήττα προέρχεται από τον ίδιο τους τον κακό εαυτό! Όταν χάνεται το "δημιουργικό" τους χαρακτηριστικό και καταλήγουν, στον στατικό χαρακτήρα ενός καθεστώτος! Τα είδαμε όλ' αυτά πια και τα ξέρουμε. Δεν είναι οι ιδέες που ηττήθηκαν, είναι οι άνθρωποι που δεν τις αξιοποίησαν όπως έπρεπε, ξεχνώντας τις αφετηρίες και τις αιτίες. Έχουν καταγραφεί πάρα πολλά. Και πρέπει να διδαχτούμε! Είναι όμως απλοϊκότητα και ιστορική ανευθυνότητα, "να πετάμε και το παιδί, μαζί με τα παλιόνερα". Και είδαμε επίσης και που οδηγούνται τα πράγματα, όταν τέτοιες προσπάθειες αδυνατίζουν και εγκαταλείπονται. Ποιοι ενθαρρύνονται και ποιοι αναλαμβάνουν!
Ας ανακαλύψουμε λοιπόν ξανά την "αθωότητά" της δράσης! Αρκετά με τον "ρεαλισμό" των σκοπιμοτήτων και τον "συμβιβασμό"! Δεν μπορεί ο "συμβιβασμός" να αποτελεί την στρατηγική. Άσε που τον όποιο "συμβιβασμό", δεν μπορείς να τον κάνεις, όντας αδύνατος και εξαρτημένος. Εκτός και αν το ζητούμενο είναι: η διαπραγμάτευση, με την προσδοκία μιας καλής θέσης στην ενσωμάτωσή σου.
Ο "συμβιβασμός", είναι στη λογική αυτών που υποχωρούν και όχι αυτών που έχουν την πεποίθηση, για την αναγκαιότητα μιας άλλης "πορείας" για τις εξελίξεις. Και είναι επίσης πεποίθηση πια σε πάρα πολλούς, πως η λογική του καθεστώτος (δεξιού ή αριστερού) είναι μια λογική που πάλιωσε και δεν αποδίδει τίποτα και για κανένα. Παλιές, ξεπερασμένες και αδιεξοδικές "τάσεις" με χαρακτηριστικά εμμονής και συντηρητική ροπή.
Η λογική της Ανατροπής όμως, είναι διαχρονική, είναι ανάγκη. Δεν είναι κάτι εύκολο αλλά μπορεί να παρασύρει πολλά. Να είναι ένας στόχος, ένα όραμα, ακόμα και σαν μια ουτοπία, όταν τα πράγματα βυθίζονται στην συντήρηση και βαλτώνουν στην στασιμότητα. Στο κάτω, κάτω δεν έχουν μείνει και πολλά ακόμα για να χάσουμε. Αυτοί που έχουν να χάσουν, είναι οι καθεστωτικής αντίληψης και κουλτούρας, διαπραγματευόμενοι δια του "συμβιβασμού". Φοβισμένοι, χωρίς ιδέες, ικανότητες και φαντασία, δεν αντιπροσωπεύουν κανένα, παρά μόνο τις ιδιοτέλειές τους.
27.11.2χ7
K.K
Υ.Γ (11.4.2χ8)
Μας αξίζουν καλύτερα και "πλουσιότερα", απ' όσα η "Αγορά" μας προορίζει. Και για να είμαστε και λίγο στο κλίμα της επικαιρότητας: η μεγαλύτερη "ντόπα", δια της οποίας η "Αγορά" καλλιεργεί και μας υπόσχεται, όλες τις μεγάλες "επιδόσεις" της, είναι η απάθεια και η αδιαφορία. Η ανάθεση εν λευκώ, σε εργολάβους και μεσάζοντες, της τύχης μας και της ζωής μας.
.
