Τρίτη, Οκτωβρίου 02, 2007

Οι καλλιτέχνες και η εποχή μας

.


Οι καλλιτέχνες, βρίσκονται μπροστά σε κολοσσιαία διλήμματα, που τους βγάζουν από τις πρωτοπορίες και τους οδηγούν, σε περίεργους και δύσκολους μετεωρισμούς και υπαρξιακές αναζητήσεις. Δεν υπάρχει ορίζοντας, δεν υπάρχει όραμα, δεν υπάρχουν βεβαιότητες και δεν υπάρχει και "η μια και μοναδική αλήθεια". Τα πάντα κινούνται και διαμορφώνονται, μέσα σε νέα δεδομένα, που επηρεάζουν τα πάντα, ξανά βάζουν τις αφετηρίες εκκίνησης και αμφισβητούν τους υπάρχοντες τρόπους προσέγγισης και διαδρομής. Οι υπάρχουσες "βεβαιότητες", κύρια με την διαχείρισή που τους έγινε και τους γίνεται, είναι ατελέσφορες, ξεπερασμένες, απλοϊκές, έχουν χάσει την δυναμική τους και έχουν μετατραπεί σε δυνάμεις συντήρησης και αδράνειας.
Ποια λοιπόν είναι η νέα πραγματικότητα και από ποια πλευρά να την κοιτάξει ένας καλλιτέχνης. Πώς να βρει και ν' αναδείξει, την νέα δυναμική που περιέχεται σ' αυτή. Αυτό απασχολεί και όχι οι εμμονές και οι εκβιασμοί, περί καθαρότητας και άλλες μπουρδολογίες, που και αν είχαν κάποτε ένα νόημα, σήμερα δεν σημαίνουν πια σχεδόν τίποτα. Και ένας πραγματικός καλλιτέχνης, δεν είναι ένας αλλοτριωμένος άνθρωπος, που αναπαράγει τα "κλισέ" του χθες, μόνο και μόνο για να μπορεί να υπάρξει. Έχει ανησυχίες και θέλει να μπορεί να συμμετέχει και να συνδιαμορφώνει, θέσεις, οπτικές, οράματα, δυνατότητες. Αυτό φυσικά, δεν είναι και τόσο εύκολο και γιατί δεν έχει πάντα όλα τα στοιχεία, την συγκρότηση και τις ικανότητες για κάτι τέτοιο και γιατί, αυτά θα πρέπει να υπάρχουν, έστω σαν προβληματική, στην ίδια την κοινωνία. Με λίγα λόγια να υπάρχουν τα ερεθίσματα για το έργο του αλλά και οι αποδέκτες του έργου του. Και για να συμβαίνει κάτι τέτοιο, χρειάζεται να συντρέχουν πάρα πολλά. Να υπάρχει μια ατμόσφαιρα.
Ένας καλλιτέχνης έχει όμως ένστικτο. Καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Και αφού βοήθεια δεν έχει από πουθενά σήμερα, γιατί είναι όλα βαλτωμένα, αλλοτριωμένα και υποθηκευμένα, θα πρέπει λοιπόν ν' ασχοληθεί ο ίδιος. Να βρει μόνος του τις διαδρομές, τις αξίες, τις προτεραιότητες, τις ιεραρχήσεις, τους κοινούς τόπους, τις πληροφορίες, τις εκδοχές, τις επιρροές, τις χημείες, τις διαθέσεις, τους συσχετισμούς. Κάτι που πάντα, κακά τα ψέματα, έκαναν όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες αλλά είχαν μόρφωση, είχαν παιδεία κι έβλεπαν αυτό που έκαναν σαν μια αποστολή πρώτα και πάνω απ' όλα. Όλ' αυτά, λοιπόν, κατά τεκμήριο, τ' αντιλαμβάνεται με το ένστικτό του ένας καλλιτέχνης αλλά σήμερα, με τις τόσο γρήγορες αλλαγές και την μεγάλη έκρηξη της τεχνολογίας, το ένστικτο από μόνο του δεν φτάνει. Και αν μείνει στάσιμος, τότε πάει πίσω. Και τότε τον προσπερνάνε τα πράγματα και παίρνουν αυτά το πάνω χέρι και στην τέχνη του και η αλλοτρίωσή του είναι πια χωρίς επιστροφή. Γίνεται τότε, απλώς ένας τεχνίτης, που κάνει ό,τι του λένε να κάνει. Είναι όμως αυτό η Τέχνη, η απλώς μια εφαρμογή.
Και εδώ έρχεται, για να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο τα πράγματα, ως τάχα μου από μηχανής θεός, ...το χρήμα. Αλλά για την απόκτησή του, απαιτείται η ενσωμάτωσή, η ένταξη στο υπάρχον σύστημα. Το κατεστημένο, του υπόσχεται τα πάντα, εδώ και τώρα. Τον χειραγωγεί και του δίνει τους "στόχους" έτοιμους στο πιάτο. Απλοϊκούς, ρηχούς, "ακίνδυνους". Γίνεται ένας καλά αμειβόμενος εργάτης του συστήματος.
Και είδαμε τα τελευταία χρόνια, οι καλλιτέχνες, να εγκαταλείπουν μαζικά τα "μεγάλα τρένα" των "μεγάλων διαδρομών" και να μπαίνουν στα "μικροοχηματάκια", των προσωπικών λύσεων. Δεν τους ενδιαφέρει πια το κοινό αλλά οι γκαλερίστες, οι εκδότες και πάει λέγοντας. Το κίνητρό τους, κάτι που κάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ τους ανελέητο, είναι να σταθούν στην Αγορά και να πουληθούν όσο το δυνατόν καλύτερα.
Και το περιεχόμενο; Η ουσία; Αυτά πάνε περίπατο. Δεν έχουν λόγο πια σ' αυτά και το 'χουν αποδεχθεί. Αυτά σταθμίζονται από τους εμπόρους τέχνης, τους κριτικούς και τους πάσης φύσεως διαχειριστές και χειραγωγούς της Τέχνης και στα πλαίσια της Αγοράς. Η Τέχνη, αυτή την φορά, αντιγράφει τις κακές εκδοχές της Ζωής. Και έτσι και η Τέχνη και η Ζωή, βγαίνουν χαμένες. Χάνεται ο στόχος και το μέτρο, η ουσία της Τέχνης. Και κυριαρχούν πια άλλα.
Αυτή, πολύ συνοπτικά, είναι η φάση που περνάμε. Μια περίοδος δηλαδή, μεγάλης παρακμής. Ζούμε, την εποχή του "homo autocatastroficus".
Διάλεξα ν' αναφερθώ στους καλλιτέχνες, γιατί κατά τεκμήριο, είναι οι πιο ανθεκτικοί αν κάτι πάει στραβά και άσχημα. Και μπορούν ν' αποτελέσουν ένα μέτρο και ένα καθρέπτη της πραγματικότητας. Και δυνάμει ένα όπλο στην αντιμετώπισή της.
Και χρησιμοποίησα τους ζωγράφους, για φόντο στα λεγόμενά μου, γιατί είναι από τους πιο ευνοημένους. Ένας γκαλερίστας, ακόμα και στη χειρότερη των περιπτώσεων, κάποιο πολιτισμό και κάποια μόρφωση έχει. Το ίδιο και μερικοί από τους εκδότες. Ενώ, ένας εργολάβος ή ένας νεόπλουτος που χτίζει σπίτι, συνήθως είναι, ο θεός να σε φυλάει. Το ίδιο και μια εταιρεία δίσκων και οι υπεύθυνοί της.
Τώρα, αν σκεφτούμε, πως ο κάθε άνθρωπος, είναι ένας δυνάμει καλλιτέχνης, αφού αντιμετωπίζει την Ζωή, αυτό το δύσκολο και καθολικό Έργο Τέχνης, όλ' αυτά, στην επαγωγή τους, αποκτούν μια πολύ ευρύτερη σημασία. Μας αφορούν πια όλους!

4.7.2χ5

Κ.Κ

Υ.Γ. Καλά όλ' αυτά. Αλλά είμαι σε θέση να γνωρίζω πολύ καλά αλλά και άλλοι πολλοί, εξίσου καλά γνωρίζουν, πως το πραγματικό ανθρώπινο υλικό, δεν είναι αυτό που φαίνεται και καθημερινά βλέπουμε. Υπάρχει κόσμος με ικανότητες και αξία, που όμως δεν φαίνεται. Αρνείται να μπει σ' αυτό το τσίρκο. Αυτός ο κόσμος, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος, να ξανά δραστηριοποιηθεί. Να βγει μπροστά και να παραμεριστεί, όλ' αυτό το σκουπιδαριό, που μας έχει πνίξει. Να ξαναρχίσει η Ζωή να κινείται στις δυνατότητές της. Γιατί η Ζωή μπορεί να παρουσιάζει μεγάλα και δύσκολα προβλήματα (για τα περισσότερα ευθύνονται και όλ' αυτά τα λαμόγια) αλλά παρουσιάζει και έχει και τεράστιες δυνατότητες. Απλώς οι κατεστημένοι, δεν θέλουν, για ευνόητους λόγους, να τις χρησιμοποιήσουν και ν' ανοίξουν δρόμους για το γενικό καλό. Αλλά συστηματικά τις μπλοκάρουν. Γιατί απ' αυτό είναι που ζουν, έχουν προνόμια και πλουτίζουν. Και δυστυχώς σ' αυτό συμμετέχουν στις μέρες μας, ΟΛΟΙ!
Υπάρχει και γίνεται μια τρομακτική νόθευση ορισμών, ουσίας και περιεχομένων, με κύριο μοχλό τα ΜΜΕ και αρχιερέα την τηλεόραση.

Υπάρχει και το άλλο και αποτελεί βαθύτατη πεποίθηση πολλών. Η Δεξιά, όπως την ξέραμε, ΤΕΛΕΙΩΣΕ! Δεν έχει προτάγματα. Δεν είχε ποτέ. Και ό,τι ψελλίζει, είναι όλα δανεικά από την Αριστερά και κατάλληλα παραμορφωμένα για τα μέτρα της. Ένα γερό ταρακούνημα χρειάζεται και τελείωσε οριστικά. Σήμερα, Δεξιά είναι οι πλανόδιοι της Αριστεράς, που την είχαν απωθημένο, σε συνέργια μ' ό,τι απ' το παλιό είχε απομείνει και γι' αυτό και βάλτωσαν την Αριστερά. Ο Ντε Γκολ χωρίς τον Μαρλώ, να του στήνει παραστάσεις και να δίνει μάχες, δεν θα ήταν τίποτα. Την έσπρωχναν, την Αριστερά, για να μοιάσει στην Δεξιά, όλοι αυτοί και τα κατάφεραν. Γι' αυτό και τα όσα είδαμε στην κατάληξη της. Το πώς την κατάντησαν.
Δεν υπάρχει Δεξιά! Ποτέ δεν υπήρξε, σαν μια πρόταση με κάποια Ηθική. Είναι ό,τι επιβίωσε από προηγούμενες, άγριες φάσεις φεουδαρχίας και άλλες παρόμοιες μορφές οργάνωσης, που ο κόσμος με τους αγώνες του, τις έχει οριστικά και αμετάκλητα προσπεράσει. Το πώς επιβιώνει είναι κάτι πολύ σύνθετο στην απάντησή του. Περισσότερο νομίζω το συντήρησε και το συντηρεί η βουλιμία ανθρώπων που δεν έχουν καμία σχέση με το ιστορικό μόρφωμα αλλά τους επηρεάζει το αποτέλεσμα. Ο πλούτος και τα προνόμια. Κι εδώ πια αρχίζει και επιβιώνει ένα "κατασκεύασμα" που όμως ούτε και η επίσημη Δεξιά δεν βγαίνει να το υιοθετήσει πια.
Αρχαϊκές μορφές οργάνωσης πασπαλισμένες με την προοδευτική κατά τα άλλα, στη σύλληψη και στο σχεδιασμό της και από ανθρώπους προοδευτικούς, τεχνολογική εξέλιξη, ανάμεικτη με αρρωστημένες θρησκοληψίες, μαφίες, στρατοκράτες και συνωμοσίες. Αυτή ήταν και είναι η Δεξιά. Ουσιαστικά δεν υπάρχει! Είναι μια άρνηση και όχι μια θέση. Είναι μια παραδοξότητα. Είναι παθογένειες κοινωνικές, που η Αριστερά στη σύλληψή της, διαμορφώθηκε για να τις ανατρέψει και να δώσει λύση. Και δεν είναι πως δεν τα κατάφερε. Την διέλυσαν. Αλλά η Αριστερά είναι μπροστά μας! Πολύ γρήγορα η ανθρωπότητα, αν θέλει να επιζήσει, θα την αναζητήσει. απαλλαγμένη αυτή την φορά από τις παραμορφώσεις που της προκαλούν, ακριβώς όλ' αυτά τα λαμόγια.
Για σκεφτείτε για λίγο. Η Δεξιά σήμερα, αποδέχεται το "πλάνο" στην οικονομία, το κοινωνικό κράτος, και τόσα άλλα, μιλάει για ανθρώπινα δικαιώματα. Για στάσου, για κάτσε καλά. Τότε γιατί επί χρόνια και χρόνια, ακόμα και σήμερα, έκανε τόσα και τόσα κι' άλλα τόσα. Μην τρελαθούμε! Οι ίδιοι οι πυρήνες των ομόκεντρων κύκλων της τα αποδέχονται και ψελλίζουν πως έκαναν λάθος. Τι μας είπε ο Κλίντον εδώ που ήρθε. Μας ζήτησε συγνώμη, γιατί επέβαλαν και στήριξαν την χούντα οι αμερικάνοι! Μην τρελαθούμε λοιπόν όλοι! Είναι σαν να θέλουν να μας επιβάλλουν, πως "οι φονιάδες των λαών" σωφρονίστηκαν και μάλιστα μας προσπέρασαν (άκουσον!) σε προοδευτικότητα και δικαιούνται και πάλι να μας διδάσκουν και να μας υπαγορεύουν τρόπους και συμπεριφορές και κοινωνικές ευαισθησίες. Και πως πρέπει να τους δώσουμε το τιμόνι της ιστορικής διαλεκτικής διαμόρφωσης του κόσμου. Έλεος!!!
Δεν φταίνε αυτοί! Αυτοί την "δουλειά" τους κάνουν.
Εμείς όλοι οι άλλοι τι κάνουμε. Αυτό είναι το πρόβλημα.
Και οι τραγικότεροι όλων οι καλλιτέχνες!

Κ.Κ

Δεν υπάρχουν σχόλια: