Δευτέρα, Ιουλίου 06, 2009

... κάποιες σκέψεις για το νέο μουσείο της Ακρόπολης

.

...
Γιατί ενώ δεν είναι όλα μόνο πολιτική, όλα κρινονται και αποφασίζονται, μόνο από τους πολιτικούς
(Φτάνει πια με το εθνοσπόρ της αυτοϊκανοποίησης, μια από τις σοβαρές και από τις πιο καταστροφικές ασθένειες του πολιτικού μας συστήματος)

.
...
Επειδή Ακρόπολή ίσον και Αρχιτεκτονική, θα πρέπει να γίνει και μια συζήτηση αποτίμησης του όλου εγχειρήματος, του νέου μουσείου για την Ακρόπολη και από Αρχιτεκτονική άποψη και στόχευση. Ναι, υπάρχουν και στην Ελλάδα αρχιτέκτονες και πολύ καλοί αλλά δυστυχώς συνηθίσαμε να "αρχιτεκτονούν" πολλοί άλλοι, με πρώτους τους πολιτικούς, στη θέση των αρχιτεκτόνων!

Για το εσωτερικό του μουσείου η συζήτηση είναι πιο εύκολη γιατί εδώ σε "πάνε" και τα ίδια τα εκθέματα αλλά και οι διάφοροι ειδικοί για την καλύτερη παρουσίασή τους. Ένας αρχιτέκτονας πρέπει να τους διευκολύνει γιατί δεν τα κάνει και όλα μόνος του. Υπάρχει όμως κάτι πολύ σημαντικό, μ' ένα ζήτημα αρχής και που έχει να κάνει με τα εκπατρισθέντα "μάρμαρα" της Ακρόπολης και με την πολιτική, γύρω από την επιστροφή τους.
Η αρχική θέση, διατυπωμένη από τα πλέον για την περίπτωση επίσημα χείλη ήταν πως: "... η αίθουσα με προορισμό την έκθεση των εν λόγω "μαρμάρων", που βρίσκονται στην Αγγλία, θα μείνει άδεια έως την τακτοποίηση του ζητήματος και την επιστροφή τους".
Είχα διατυπώσει με άρθρο μου στην "ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ Ελευθεροτυπία" και στην "ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΑΥΓΗ" την αντίρρησή μου σ' αυτό και σίγουρα θα υπήρξαν και άλλοι με την ίδια θέση. Έλεγα τότε πως: "…Αν στο Βρετανικό Μουσείο, έχουν επιτυχία και μεγάλη επισκεψιμότητα, γιατί έχουν τα πρωτότυπα, έξω και μακριά από το χώρο αναφοράς τους. Γιατί εμείς, να μην έχουμε επιτυχία, σ' ένα δικό μας μουσείο, με πιστότατα αντίγραφα, καταπληκτικά φτιαγμένα. Όταν εμείς, θα έχουμε και το συγκριτικό πλεονέκτημα, να βρίσκονται δίπλα στο χώρο καταγωγής και αναφοράς τους. Και επιπλέον, θα έχουμε έτσι και πάρα πολύ περισσότερα και πειστικότερα επιχειρήματα, για το επιθυμητό της επιστροφής τους ..."
«Μάρμαρα» και Μουσείο της Ακρόπολης
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ Ελευθεροτυπία 04/01/2004


Σίγουρα λοιπόν θα υπήρξαν και δεύτερες σκέψεις, ίσως να βοήθησε και το άρθρο μου σ' αυτό και έγινε τελικά, ευτυχώς, ό,τι σ' εκείνο το άρθρο μου υποστήριζα : "… Αν τα αντίγραφα καταφέρουμε να είναι πολύ καλά φτιαγμένα, [και υπάρχουν σήμερα, εξαίρετοι τεχνίτες και τεχνικές δυνατότητες, για κάτι τέτοιο] ποιος θα καθίσει και πόσοι το μπορούν, να δουν τη διαφορά. Ένας απλός τουρίστας ας πούμε ή οι μαθητές ενός σχολείου ή οποιοσδήποτε άλλος, κοινός θνητός και όχι ειδικός. Οι ειδικοί όμως που ξέρουν, θα έχουν λυμένα τα χέρια τους, να δώσουν μια μάχη ουσίας, με επιστημονικά, ιστορικά και ηθικής τάξης επιχειρήματα, για την ανταλλαγή, των αντιγράφων με τα πρωτότυπα. Υπογραμμίζοντας πάντα και με το επιχείρημα, πως με την "ανταλλαγή" και η αταξία του εκπατρισμού διορθώνεται και οι αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου, δεν μένουν άδειες, αφού στη θέση των πρωτοτύπων, πηγαίνουν τα καταπληκτικά φτιαγμένα, αντίγραφά τους. Σ΄ αυτά τα πράγματα, εξάλλου, έχει πολύ μεγάλη δύναμη, η ουσία και η ιστορία. Αυτό που μετράει είναι η σωστή ατμόσφαιρα που δημιουργούν τα εκθέματα, με την σωστή και την καλή καταγραφή και αναπαράσταση του εγχειρήματος και των μελών του. Η Αύρα που εκπέμπουν, αυτό μετράει. Και αυτό μπορούμε να το εξασφαλίσουμε..."
Έτσι λοιπόν, είδαμε ευτυχώς, πως δίπλα στα υπάρχοντα τοποθετήθηκαν τα αντίγραφα από αυτά που σήμερα είναι αλλού κι έτσι υπάρχει αυτό που υπήρχε στην Ακρόπολη τότε αλλά και η ζωντανή μαρτυρία και η απόδειξη του δίκαιου αιτήματος, της επιστροφής των πρωτοτύπων.

Υπάρχει όμως, και ένα ακόμα πολύ σοβαρό ζήτημα, που δεν πέτυχε δυστυχώς και δεν διορθώθηκε και αυτό είναι η αρχιτεκτονική του κτηρίου και η χωροθέτησή του.
Και για την θέση του, είναι πια οφθαλμοφανές, πως το κτήριο αυτό ενώ κατέστρεψε και "ποδοπάτησε" ακόμα και ίχνη από αρχαιότητες, ΔΕΝ χωράει στη θέση που το βάλανε! Τώρα μάλιστα εκ των υστέρων, θέλουν να γκρεμίσουν και δύο πολυκατοικίες δίπλα του (που έχουν και κάποια αρχιτεκτονική αξία, για την ιστορία αυτής της Πόλης) γιατί λένε πως "εμποδίζουν" …
Για την εξυπηρέτησή του, όσον αφορά την "προσβασιμότητα" και τον απαιτούμενο "ζωτικό χώρο" γύρω του, τα πράγματα κραυγάζουν και οι αδυναμίες είναι υπαρκτές και πολύ μεγάλες! (Ελπίζω ο πεζόδρομος της Διονυσίου Αεροπαγίτου, να μην καταντήση ένα "parking" των λεωφορείων, που είναι για την μεταφορά των τουριστών προς το μουσείο). Περισσότερο όμως κραυγάζει η σιωπή όλων των υπευθύνων, για όλες αυτές τις κακές και στενόμυαλες επιλογές τους. Οι ανόητοι, εορτάζουν! ! Ξεχνάνε, οι αφελείς πως τόσο με την Ακρόπολή, όσο επομένως και με το Μουσείο που της αντιστοιχεί, θα 'πρεπε να εορτάζουμε και τις Τέχνες και την Αρχιτεκτονική! Πως αυτά είναι ο Πολιτισμός μας. Τόσο ανεπανόρθωτα και με ένα ακόμα λάθος, στα τόσα που διαπράττουμε καθημερινά, "προικίσαμε", δια των άσπονδων "φίλων" και "θεματοφυλάκων" του πολιτισμού μας, την Ακρόπολη! Και οι ανόητοι, το εορτάζουν!
Όλα σήμερα δικαιώνουν την άποψη, πως για την κατασκευή του μουσείου, η θέση στο ΦΙΞ θα ήταν η καλύτερη λύση. Όπως πολλοί αρχιτέκτονες τότε είχαμε υποστηρίξει.
Στο ίδιο άρθρο μου έλεγα: "… Αν τώρα μαζί με αυτό, φύγουμε και από το νεκρό σημείο, στο οποίο έχει οδηγήσει τα πράγματα, η εμμονή του Υπουργείου, σχετικά με τη θέση του Μουσείου. Αν υιοθετήσουμε την άποψη, το Μουσείο της Ακρόπολης, να γίνει στον πολύ κοντινό και επαρκή χώρο του πρώην ΦΙΞ. Τότε, φεύγουμε οριστικά από το σημείο μηδέν.…Με τις κατάλληλες λοιπόν διαμορφώσεις, στον περιβάλλοντα χώρο του ΦΙΞ. Με την υπογειοποίηση, των τμημάτων της Συγγρού και της Καλλιρρόης, στην περιοχή του κτηρίου και με την δυνατότητα διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου ποιότητας, με καθιστικά, πολύ πράσινο και θέσεις στάθμευσης, για της ανάγκες του Μουσείου της Ακρόπολης αλλά και την ύπαρξη σταθμού του Μετρό, που ήδη υπάρχει, ακριβώς στο σημείο αυτό. Παρουσιάζονται, οι καλλίτερες προϋποθέσεις, για την καλύτερη έξοδο από το αδιέξοδο, στο οποίο βρίσκονται τα πράγματα, όσο αφορά στο Μουσείο της Ακρόπολης ..."

Το κτίσμα λοιπόν του μουσείου και η αρχιτεκτονική του, κραυγάζει με τις αδυναμίες του. Και δικαιώνει τους φόβους και την κριτική, που απ' όλους τους Έλληνες Αρχιτέκτονες και όχι μόνο, είχαν διατυπωθεί.
Οι δημαγωγίες με τα γυάλινα πατώματα και τις άλλες ατραξιόν που έδειξαν την ημέρα των εγκαινίων, δεν σώζουν την κατάσταση. Κάποιοι με την ευκαιρία των εγκαινίων είπαν: πως μοιάζει με κτήριο parking αυτοκινήτων.
Αν κάποιος τώρα, σχεδίαζε ένα τέτοιο κτήριο για οποιαδήποτε χρήση, στη θέση που είναι το μουσείο σήμερα, δεν θα πέρναγε ποτέ από την επιτροπή αρχιτεκτονικού ελέγχου και την αντίστοιχη αρχαιολογική επιτροπή χορήγησης αδείας.
Το κτίσμα αυτό δεν στέκει με τίποτα. Και τα όσα "θαυμαστικά" ακούστηκαν ήταν από άσχετους με την Αρχιτεκτονική. Διάφορες νοικοκυρές και διάφορους κυρίους, καλούς ίσως αλλά περί άλλων η καλοσύνη τους και τα ενδιαφέροντά τους.
Από αρχιτεκτονική άποψη, αυτό το κτήριο δεν αντέχει και μάλιστα με το συμβολισμό που θα έπρεπε να έχει.
Και επειδή πολλές "χαζοχαρούλες" ακούστηκαν, θέλω να κλείσω με κάτι που στην ίδια εφημερίδα άλλοτε αλλά σχετικά με το ίδιο θέμα, είχα γράψει : "…Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από ανόητους και απαίδευτους επίγονους σοφών προγόνων…"
.
* Για το άρθρο μου στην "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ"
http://archive.enet.gr/online/ss3?q=%EA%FE%F3%F4%E1%F2+%EA%F9%F4%F3%DC%EA%E7%F2&a=&pb=0&dt1=&dt2=&r=0&p=0&id=41086516
.

Δεν υπάρχουν σχόλια: